• فهرست مقالات اقتصاد

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تأثير همکاري‌هاي اجتماعي بر رشد اقتصادي
        پروانه  سلاطين ملورين  دانش‌پناه سمانه  محمدي
        امروزه در كنار سرمايه هاي انساني، مالي و اقتصادي يک عامل توليد ديگر به نام سرمايه اجتماعي مورد توجه است. اين مفهوم به پيوندها و ارتباطات ميان اعضاي يك شبكه به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد كه با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضاء مي‌شود. دولت‌ها در اجراي چکیده کامل
        امروزه در كنار سرمايه هاي انساني، مالي و اقتصادي يک عامل توليد ديگر به نام سرمايه اجتماعي مورد توجه است. اين مفهوم به پيوندها و ارتباطات ميان اعضاي يك شبكه به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد كه با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضاء مي‌شود. دولت‌ها در اجراي برنامه‌‌هاي اقتصادي به شدت به همکاري عموم مردم به خصوص نخبگان جامعه نياز دارند؛ چرا که همراهي نخبگان جامعه و کارگزاران اقتصادي در اجراي سياست‌‌هاي اقتصادي دولت فرآيند رسيدن به اهداف برنامه را تسريع نموده و بازخوردهايي که نخبگان جامعه به برنامه‌‌هاي اقتصادي دولت نشان مي‌دهند، مي‌تواند منجر به اصلاح نقاط ضعف برنامه‌‌هاي دولت شود و کارآيي عملکرد دولت را افزايش دهد. از سوي ديگر اعتماد مردم به حاکميت، مشارکت آنها را در اجراي برنامه‌‌هاي دولت و پشتيباني سياسي از دولت افزايش مي‌دهد، به طوري که هر چه مشارکت و همکاري مردم با دولت بيشتر باشد، دولت مي‌تواند با اتکا به مردم برنامه‌‌هاي اقتصادي، سياسي و اجتماعي خود را با تأثيرگذاري بيشتري به سرانجام برساند. در اين راستا هدف اصلي اين مقاله بررسي ميزان تأثيرگذاري همکاري هاي اجتماعي (به عنوان شاخصي از سرمايه اجتماعي) بر نرخ رشد اقتصادي در گروه کشورهاي منتخب درآمد متوسط مي باشد. نتايج حاصل از برآورد مدل به روش اثرات ثابت و گشتاور تعميم‌يافته در گروه کشورهاي منتخب درآمد متوسط در دوره زماني 2013-1994 را نشان مي دهد و همکاري هاي اجتماعي تأثير مثبت و معناداري بر نرخ رشد اقتصادي در گروه کشورهاي منتخب دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - کارآفريني سازماني و نقش آن در اقتصاد مقاومتي با استفاده از روش تحليل عاملي و معادلات ساختاري
        ابوالفضل  روحاني عباس  کرامتي امير  مهدي‌آبادي
        با توجه به نقش برجسته و فزاينده دانش در اقتصاد، تجارت و فرآيندهاي مديريتي، بررسي کارآفريني سازماني و نقش آن در اقتصاد مقاومتي و سنجش آن بيش از پيش اهميت يافته است. اين مقاله با توجه به شرايط خاص سياسي و اقتصادي، تحريم هاي ناعادلانه و خروج از اقتصاد تک محصولي، به بررسي ک چکیده کامل
        با توجه به نقش برجسته و فزاينده دانش در اقتصاد، تجارت و فرآيندهاي مديريتي، بررسي کارآفريني سازماني و نقش آن در اقتصاد مقاومتي و سنجش آن بيش از پيش اهميت يافته است. اين مقاله با توجه به شرايط خاص سياسي و اقتصادي، تحريم هاي ناعادلانه و خروج از اقتصاد تک محصولي، به بررسي کارآفريني سازماني و نقش آن در اقتصاد مقاومتي در يکي از سازمان‌هاي توليدي معتبر استان سمنان مي پردازد. تحقيق از منظر هدف، کاربردي و از منظر جمع‌آوري داده‌هاي تحقيق توصيفي- همبستگي تلقي مي‌شود. براي جمع‌آوري داده‌هاي تحقيق از پرسشنامه‌اي که پژوهشگران ساخته و براي تجزيه و تحليل داده‌ها از مدل‌يابي معادلات ساختاري و نرم‌افزار ليزرل بهره‌برداري شده است. 21 سازه بعنوان شاخص‌هاي کارآفريني سازماني از نگاه اقتصاد مقاومتي از سوي خبرگان شناسايي و مدل تحقيق شکل گرفت. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد که اقتصاد ترميمي با 0.78 داراي بيشترين تأثير در مدل ساختاري بوده و همچنين تمرکز بر نيروي داخلي، ريسک پذيري و مديريت مصرف به ترتيب مهمترين زير شاخص‌هاي تأثيرگذار مدل را دارا مي‌باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تحلیل راهبردهای رشد و توسعه کسب وکار در حوزه صنایع و معادن(مطالعه مورد استان خراسان جنوبی)
        سید علی  بنی‌هاشمی جواد  یوسفی
        امروزه کشورهای درحال‌توسعه و نوظهور صنعتی می کوشند تا با استفاده از مزیت های نسبی و رقابتی در هر رشته فعالیت، سیاست های روشن و اثربخشی را در مسیر صنعتی شدن تدوین و به‌کارگیرند. شاخص بهبود فضای کسب وکار یکی از مهم ترین شاخص های اقتصادی است که وضعیت فضای فعالیتبخش خرد اقت چکیده کامل
        امروزه کشورهای درحال‌توسعه و نوظهور صنعتی می کوشند تا با استفاده از مزیت های نسبی و رقابتی در هر رشته فعالیت، سیاست های روشن و اثربخشی را در مسیر صنعتی شدن تدوین و به‌کارگیرند. شاخص بهبود فضای کسب وکار یکی از مهم ترین شاخص های اقتصادی است که وضعیت فضای فعالیتبخش خرد اقتصاد را به تصویر می کشد. این پژوهش با هدف تحلیل راهبردهای رشد و توسعه کسب وکار در صنایع و معادن استان خراسان جنوبی انجام گرفته است. با بررسی ادبیات پژوهش و نظارت خبرگان، تعداد 5 عامل (عامل مالی و سرمایه ای، عامل انسانی، عامل مواد اولیه، عامل فناوری تولید، عامل بازار فروش) و 20 مؤلفه شناسایی گردید. در ادامه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 125 نفر از مدیران حوزه صنعت و معدن انتخاب‌شده و پرسش نامه تحقیق در میان آن ها توزیع گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های t تک نمونه ای و آزمون فریدمن، نتایج نشان داد که مؤلفه های وجود ارز خارجی، سرمایه موجود و بازار فروش محصول، به ترتیب دارای اهمیت بیشتری در رونق کسب-وکار در استان هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تاثیر تبعیض اقتصادی بین منطقه¬ای بر رشد اقتصادی جمهوری اسلامی ایران
        مجتبی ملکی شهریور
        گذشته از آثار منفی تبعیض اقتصادی در مخدوش نمودن چهره و کارایی نظام، رشد اقتصادی در سال های مختلف نیز متاثر از این پدیده می باشد. این پژوهش ضمن تکمیل مباحث نظری در زمینه اثرات تبعیض اقتصادی بر رشد اقتصادی، با ارائه شاخص تبعیض اقتصادی بین منطقه ای تا سال 1393، به بررسی م چکیده کامل
        گذشته از آثار منفی تبعیض اقتصادی در مخدوش نمودن چهره و کارایی نظام، رشد اقتصادی در سال های مختلف نیز متاثر از این پدیده می باشد. این پژوهش ضمن تکمیل مباحث نظری در زمینه اثرات تبعیض اقتصادی بر رشد اقتصادی، با ارائه شاخص تبعیض اقتصادی بین منطقه ای تا سال 1393، به بررسی میزان تاثیر آن بر رشد اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران می پردازد. دوره زماني بررسی سال های 1393-1367 و روش تحلیل، روش خود توضيح با وقفه هاي گسترده (ARDL) است. بررسی ها در حوزه نظری حاکی از آن است که وجود تبعیض و نابرابری، علاوه بر افزایش انواع نابسامانی‌ها و آسیب‌های اجتماعی، فاصله اجتماعی بین افراد یک جامعه را افزایش داده و این امر نیز به نوبه خود باعث کاهش سرمایه اجتماعی می گردد. درعین‌حال پایین بودن سرمایه اجتماعی در یک جامعه، توانایی جامعه را برای رسیدن به توسعه اجتماعی پایدار و برقراری عدالت کاهش می‌دهد. همچنین نتایج در بازه مورد بررسی نشان می دهد که در بلندمدت افزایش 1 درصدی شاخص تبعیض اقتصادی بین منطقه‌ای کاهش 0.047 درصدی در میزان تولید ناخالص داخلی بدون نفت را به دنبال داشته است. نتیجه مهم دیگر این تحقیق تاثیر منفی بالاتر تبعیض بین منطقه ای نسبت به تاثیر مثبت درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی کشور است. یعنی توزیع ناعادلانه بودجه بین مناطق می تواند نقش و اثر مثبت درآمدهای نفتی را بر تولید ناخالص داخلی بدون نفت خنثی نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی سکونت گاه های غیر رسمی (مطالعه موردی: محله عینک شهر رشت)
        مريم  جعفري مهرآبادي مريم  سجودي سيده فاطمه  امامي
        سکونتگاه های غیررسمی غالبا معلول عواملی چون رشد و توسعه ناموزون و تراکم های خارج از اندازه هستند. این پدیده رو به رشد؛ محروميت و عدم برخورداري سکونتگاه هاي غيررسمي از امكانات زندگي شهري در قياس با ديگر نواحي شهري را سبب می گردد و سکونتگاه های غیر رسمی را به كانون مسائل چکیده کامل
        سکونتگاه های غیررسمی غالبا معلول عواملی چون رشد و توسعه ناموزون و تراکم های خارج از اندازه هستند. این پدیده رو به رشد؛ محروميت و عدم برخورداري سکونتگاه هاي غيررسمي از امكانات زندگي شهري در قياس با ديگر نواحي شهري را سبب می گردد و سکونتگاه های غیر رسمی را به كانون مسائل بغرنج شهري و انساني تبدیل می کند؛ شهر رشت به عنوان یکی از مهم ترین کانون های جمعیتی شمال کشور از جمله شهرهایی است که با پدیده اسکان غیر رسمی مواجه بوده است. هدف این تحقیق شناسایی چالش های محله عینک به عنوان یکی از سکونتگاه های غیررسمی در شهر رشت است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به شیوه میدانی و با استفاده از پرسشنامه بوده است. جامعه آماری شامل افراد ساکن در محله عینک شهر رشت بوده است که به صورت تصادفی و با توجه به شناخت از محدوده مورد مطالعه 100 نفر انتخاب شده اند تا با انتخاب حداقل نمونه امکان تعمیم یافته ها فراهم آید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که وضعیت محله عینک از نظر ویژگی های اجتماعی، کالبدی و اقتصادی پایین تر از حد متوسط قرار دارد. همچنین بین کیفیت کالبدی و کیفیت اجتماعی محله عینک، ارتباط معنادار و مثبت وجود دارد و شدت این ارتباط بسیار قوی است. نهایتا بیشترین نارضایتی در بخش اقتصادی با میانگین رتبه ی 2.19، در رتبه ی اول و بخش اجتماعی با 1.96 در رتبه ی دوم و کم ترین نارضایتی متعلق به بخش کالبدی با میانگین رتبه ی 1.85 بوده است. همچنین ساکنین؛ وضعیت این محله را از نظر چالش هایی چون: دسترسی و راه ارتباطی ضعیف با شهر، عدم جمع آوری زباله، جاده های خاکی، دسترسی ناکافی با خدمات اصلی شهری، گسترش بحران های اجتماعی و فقر، ویرانی محیط زیست و... متوسط ارزیابی کردند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تاثیر نولیبرالیسم بر الگوهای اقتصاد توسعه‌ ای «دولت» در آرژانتین (1982- 2016 میلادی)
        هادی  آجیلی
        مطالعه اقتصاد توسعه در آرژانتین هم به دلیل نقش و جایگاه تاریخی این کشور در تحولات اقتصادی و سیاسی منطقه امریکای لاتین و جهان در حال توسعه و هم به دلیل افت و خیزهای شدید اقتصادی و سیاسی این کشور در سه دهه اخیر اهمیت به سزایی دارد. از سوی دیگر به روی کار آمدن دولت راستگ چکیده کامل
        مطالعه اقتصاد توسعه در آرژانتین هم به دلیل نقش و جایگاه تاریخی این کشور در تحولات اقتصادی و سیاسی منطقه امریکای لاتین و جهان در حال توسعه و هم به دلیل افت و خیزهای شدید اقتصادی و سیاسی این کشور در سه دهه اخیر اهمیت به سزایی دارد. از سوی دیگر به روی کار آمدن دولت راستگرای موریسیو ماکری پس از 12 سال حاکمیت دولت چپگرای کریشنر، اهمیت مطالعه و تحقیق در خصوص چرایی این تحول مهم سیاسی در آژانتین را دو چندان می نماید. با توجه به جایگاه محوری و تاریخی آرژانتین از جمله به عنوان یکی از پیشروترین اقتصادهای منطقه در عصر پس از استعمارکه مراحل متعددی از صعود و افول را در عرصه سیاست جهانی به خصوص در قرن بیستم پشت سر گذاشته است ، مطالعه فرایند توسعه در آن و استخراج الگوهای تحول اقتصادی اتخاذ شده توسط دولتها در این کشور می تواند در تبیین تاثیرات متقابل نظام اقتصاد جهانی بر یک اقتصاد در حال توسعه با پتانسیل های بسیار قابل توجه، و نیز در شناخت اقتصاد توسعه در کشورهایی با شرایط مشابه و نیز در فهم اقتصاد توسعه در مجموعه ای از کشورهای امریکای لاتین راهگشا باشد.ضرورت پژوهش در خصوص تحولات سیاسی و اقتصادی در آرژانتین و سایر کشورهای بزرگ در آمریکای لاتین به دلیل اهمیت نقش و جایگاه تاریخی آنها در گذشته و خیزش مجدد برخی از آنها در دوره سیطره نولیبرالیسم، کمبود منابع و مطالعات نظام مند و روشمند فارسی در ارتباط با تحولات در آمریکای لاتین به خصوص بر پایه استفاده از منابع بومی و محلی، تفسیرهای دوگانه در خصوص آثار منفی یا مثبت جهانی شدن اقتصاد بر اقتصاد توسعه دراین کشورها، اهمیت انجام مطالعات جدی در خصوص اقتصاد توسعه در این کشورها را دو چندان می نماید.دغدغه اصلی این نوشتار تعمق در نحوه تعامل و پیامدهای نظام اقتصاد جهانی بر نظام اقتصاد ملی و الگوهای توسعه دولتها در آرژانتین در بستری تاریخی و با تاکید بر تحولات چند دهه اخیر و حاکمیت نولیبرالیسم بر سیاست های توسعه دولتها در منطقه آمریکای لاتین است.فرضیه اصلی این نوشتار بر آن است که الگوهای دولتی توسعه در آرژانتین با مستثی نمودن الگوی دولتی «کریشنریسمی»توسعه ، همواره و عمیقا از نوسانات حاکم بر نظام اقتصاد جهانی تبعیت نموده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - جایگاه سنت رزق در پیشرفت اقتصادی توحیدی از دیدگاه قرآن کریم
        انسیه  کاشانی
        دو پیشرفت اقتصادی توحیدی و الحادی در قرآن مطرح شده که ماهیتی متفاوت دارند. این پژوهش به این سوال پاسخ می دهد که جایگاه سنت رزق در پیشرفت اقتصادی توحیدی از دیدگاه قرآن چیست. فرضیه این پژوهش این است که رزاقیت الهی مهمترین مبنای پیشرفت توحیدی است. از آنجا که نقش انسان در ا چکیده کامل
        دو پیشرفت اقتصادی توحیدی و الحادی در قرآن مطرح شده که ماهیتی متفاوت دارند. این پژوهش به این سوال پاسخ می دهد که جایگاه سنت رزق در پیشرفت اقتصادی توحیدی از دیدگاه قرآن چیست. فرضیه این پژوهش این است که رزاقیت الهی مهمترین مبنای پیشرفت توحیدی است. از آنجا که نقش انسان در اقتصاد غرب اهمیت فراوان دارد و نقش خداوند مغفول مانده است، لذا پرداختن به مباحث قرآنی در این زمینه اهمیت ویژه ای دارد. این نوشتار از روش توصیفی - تحلیلی استفاده نموده و بیان می کند که سنت امداد موجب پیشرفت اقتصادی هر دو جامعه موحد و ملحد شده و سنت رزق موجب پیشرفت جامعه موحد می شود. یکی دیگر از نتایج مهم این مقاله مشکک دانستن سنت رزق است. مرتبه ی پایین و عام رزق شامل نعمات مادی می شود - متاع - که خداوند آن را به همه می دهد، ولی مراتب بالاتر و خاص آن که در آخرت هم شامل بندگان می شود، مختص اهل ایمان است. این مقاله موجب غنای مباحث مطرح شده در مبانی هستی شناختی، خداشناختی و جهان شناختی سند الگوی پیشرفت می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تأثیر شاخص‌های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی دربین کشورهای اسلامی
        علیرضا تمیزی
        در طول چند دهه اخیر، مباحث مربوط به سرمایه انسانی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخودار بوده است. در همین راستا، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی با رویکرد بین کشوری می باشد. و سرمایه انسانی که به عنوان یکی از ارکان اساسی یک چکیده کامل
        در طول چند دهه اخیر، مباحث مربوط به سرمایه انسانی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخودار بوده است. در همین راستا، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی با رویکرد بین کشوری می باشد. و سرمایه انسانی که به عنوان یکی از ارکان اساسی یک کشور و همچنین یکی از اهداف توسعه محسوب می شود، نقش مهمی دراین میان ایفا می کند. در این تحقیق از الگوهای اقتصادی و مدل داده های پانلی برای تعیین میزان تاثیر گذاری سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای هدف استفاده شده است. شاخص توسعه انسانی با در نظر گرفتن مولفه های اساسی چون : سلامتی، آموزش و درآمد سرانه که در برخی متون بعنوان نرم افزار رشد از آن یاد می شود و بدون بهبود آنها توسعه انسانی استمرار نمی یابد و پیش نیاز رشد پایدار است. نتایج مطالعه نشان می دهد که درآمد سرانه و نرخ امید به زندگی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی تأثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین بررسی نشان می دهد نرخ تحصیلات تأثیر منفی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی دارد. و در نهایت می توان بیان کرد که شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی تأثیر مثبت دارد. و این پژوهش براساس گزارش توسعه انسانی برنامه سازمان ملل از سال 2000- 2015 انجام شده است. و سه شاخص اصلی برای محاسبه شاخص توسعه انسانی: امید به زندگی در بدو تولد، نسبت باسوادی دربزرگسالان و استاندارد زندگی با GNI سرانه، درهریک از کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - جنبه های اقتصادی فرآوری پسماندهای شهری با نگرشی بر کشورهای پیشروی جهان (مطالعه موردی: کلان شهر اراک)
        رضا  احمدي
        در پژوهش حاضر جنبه های اقتصادی بازیافت پسماندهای شهری به منظور تامین مواد اوليه، تولید کود کمپوست و انرژی، مطالعه شده است. در این راستا تحقیقات جامعی در مورد نحوه مدیریت پسماند در کشورهای پیشرفته صنعتی به عنوان الگوهای مناسب، جهت استفاده از دانش و تجربیات آنها و میزان د چکیده کامل
        در پژوهش حاضر جنبه های اقتصادی بازیافت پسماندهای شهری به منظور تامین مواد اوليه، تولید کود کمپوست و انرژی، مطالعه شده است. در این راستا تحقیقات جامعی در مورد نحوه مدیریت پسماند در کشورهای پیشرفته صنعتی به عنوان الگوهای مناسب، جهت استفاده از دانش و تجربیات آنها و میزان درآمد اقتصادی حاصل از آن صورت گرفت؛ اطلاعات کاملی در مورد وضعیت موجود جمع آوری، نحوه تفکیک، بازیافت و دفع پسماندهای کلان شهر اراک، جمع آوری شده و با مسئولین مرتبط در حوزه شهرداری، حفاظت محیط زیست و پسماندهای شهر اراک ملاقات های حضوری و مصاحبه انجام شد. همچنین بازدیدهای میدانی از کارخانه فرآوری و محل دفع زباله های شهر اراک صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهند که بهترین کشورها در زمینه مدیریت پسماند، در غرب و شمال اروپا قرار دارند که کمتر از 5 درصد زباله های خود را دفع می کنند. همچنین براساس آمارهای معتبر بین المللی، بيشترين درصد بازيافت زباله هاي شهري در حدود 63 درصد مربوط به کشور اتریش است. در مورد زباله های کلان شهر اراک نیز علیرغم آنکه حدود 20 درصد از ابتدا قابل بازیافت و حدود 70 درصد قابل تبدیل به کمپوست است، به دلیل عدم مدیریت درست پسماند، از مزیت اقتصادی بسیار ناچیزی برخوردار است. در حال حاضر درآمد اقتصادی مواد بازیافتی در کارخانه بازیافت زباله شامل ظروف فلزی، پلاستیک ها و بطری های پلاستیکی، پسماندهای کاغذی و کارتن ها ناچیز و دارای صرفه اقتصادی چندانی نبوده و تنها هزینه های جاری مرکز دفن زباله را پوشش می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - تاثیر سیاست‌های نولیبرالیستی و نومرکانتیلیستی در توسعه اقتصادی برزیل ( 1985-2016 م)
        هادی آجیلی
        بحران سقوط دولت دیلما روسف از حزب کارگر در سال 2016 به اتهام فساد و اختلاس و به قدرت رسیدن نامزد حزب مخالف راستگرای پی اس دی بی، بار دیگر توجهات در جهان را به سوی برزیل و تحولات سیاسی در آن جلب نمود. صرف نظر از منازعات متداول و مطول سیاسی در این کشور ، خیز اقتصادی ب چکیده کامل
        بحران سقوط دولت دیلما روسف از حزب کارگر در سال 2016 به اتهام فساد و اختلاس و به قدرت رسیدن نامزد حزب مخالف راستگرای پی اس دی بی، بار دیگر توجهات در جهان را به سوی برزیل و تحولات سیاسی در آن جلب نمود. صرف نظر از منازعات متداول و مطول سیاسی در این کشور ، خیز اقتصادی برزیل در چند دهه اخیر و مطرح شدن این کشور به عنوان وزنه ای مهم در معادلات سیاسی و اقتصادی منطقه ای و جهانی، به خصوص پس از تشکیل گروه «بریکس» در سال 2009، مطالعه تحولات مرتبط با رشد و توسعه سریع اقتصادی در این کشور به عنوان بزرگترین اقتصاد منطقه آمریکای لاتین و یکی از با قابلیت ترین اقتصادهای جهانی را از اهمیتی بیش از پیش برخوردارساخته است. بررسی تطبیقی سیاست های توسعه اقتصادی در برزیل در طول حدود سه دهه اخیر مبین نوسانات و افت و خیزهای قابل توجهی در مسیر توسعه اقتصادی در این کشور به ویژه بین دو سیاست اقتصادی بازار محور نولیبرالی و دولت محور نومرکانتیلیستی و یا بعضا به صورت آمیزه ای از این سیاستهاست. بر این اساس موضوع اصلی پژوهشی در این نوشتار بررسی تطبیقی دو سیاست غالب در توسعه اقتصادی برزیل در سه دهه اخیر یعنی سیاست نولیبرالی و نومرکانتیلیستی توسعه اقتصادی با اتکا به شاخص ها و نمایه های مشخصی همچون « فهرست توسعه انسانی»، « ضریب جینی»، « نرخ تورم» ،«نرخ سرمایه گذاری خارجی» و «شاخص پولی» است. پرسش اصلی در این نوشتار آن است که کدام سیاست اقتصادی ( نولیبرالی و نومرکانتیلیستی) در توسعه اقتصادی برزیل در سه دهه اخیر نقش مهمتری داشته اند؟ فرضیه اصلی ارائه شده مبتنی بر این پرسش آن است که سیاست های اقتصادی نومرکانتیلیستی تبلور یافته در حزب کارگر بیش از سیاستهای اقتصادی نولیبرالی متبلور در حزب پی اس دی بی در توانمند سازی اقتصادی برزیل و رشد و توسعه اقتصادی در این کشور موثر بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - تعیین اولویت‌های حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران مبتنی بر آسیب‌شناسی وضع موجود
        عبدالمحمد کاشیان
        در دنیاي پر تحول امروز، زیربناي اقتصادهاي صنعتی، از محوریت منابع به محوریت سرمایه‌هاي فکري جابه‌جا شده و به همین دلیل اهمیت عامل دانش در اقتصاد روزافزون می‌شود. توجه به اقتصاد دانش‌بنیان، یکی از مهم‌ترین راهبردهای اقتصاد ایران در جهت نیل به اهداف سند چشم‌انداز و تحقق اق چکیده کامل
        در دنیاي پر تحول امروز، زیربناي اقتصادهاي صنعتی، از محوریت منابع به محوریت سرمایه‌هاي فکري جابه‌جا شده و به همین دلیل اهمیت عامل دانش در اقتصاد روزافزون می‌شود. توجه به اقتصاد دانش‌بنیان، یکی از مهم‌ترین راهبردهای اقتصاد ایران در جهت نیل به اهداف سند چشم‌انداز و تحقق اقتصاد مقاومتی محسوب می‌شود و در این میان حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان یک الزام اساسی است. از جهتی حمایت از این شرکت‌ها، بدون شناسایی آسیب‌های پیش‌روی آن‌ها میسر نیست و ازاین‌جهت هدف اصلی این پژوهش آن است که ضمن شناسایی آسیب‌های پیش‌روی شرکت‌های دانش‌بنیان، به تبیین درجه اهمیت هر یک از آن‌ها پرداخته و از این بستر برای تعیین اولویت‌های سیاستی حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان بهره‌ جوید. نتایج حاصل از به‌کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی در شناسایی آسیب‌ها و استفاده از آزمون فریدمن برای تعیین اولویت‌ها، دلالت بر آن دارد که ایجاد نهاد‌های پیونددهنده دانشگاه و صنعت، حمایت از طریق ابزارهای نظام مالیاتی، حمایت از طریق کاهش بوروکراسی اداری موجود در ایران، حمایت از طریق تقویت قوانین مربوط به مالکیت فکری در سطح ملی و بین‌المللی، حمایت از طریق آشنا ساختن شرکت‌های دانش‌بنیان به امور تجاری‌سازی و بازاریابی مهم‌ترین اولویت‌های سیاستی در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان محسوب می‌شود و مسائلی مربوط به تأمین مالی و تأمین سرمایه بر خلاف تصور رایج در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - اثر صادرات بازارچه های مرزی بر اشتغال منطقه سیستان
        نورمحمد یعقوبی
        بازارچه های مرزی می تواند نقش بسزایی در صادرات کالاهای تولیدی در منطقه و به دنبال آن رشد و توسعه اقتصادی آن منطقه داشته باشد لذا ايجاد و توسعه بازارچه های مرزی؛ افزايش و توسعه صادرات، ايجاد اشتغال و درآمد برای مردمان مستقر در نواحی مرزی را در پی خواهد داشت. در بسیاری ا چکیده کامل
        بازارچه های مرزی می تواند نقش بسزایی در صادرات کالاهای تولیدی در منطقه و به دنبال آن رشد و توسعه اقتصادی آن منطقه داشته باشد لذا ايجاد و توسعه بازارچه های مرزی؛ افزايش و توسعه صادرات، ايجاد اشتغال و درآمد برای مردمان مستقر در نواحی مرزی را در پی خواهد داشت. در بسیاری از کشور های پیشرفته صادرات محور اصلی توسعه بوده است. لذا رشد صادرات موجب افزایش درآمد و اشتغال شده و با فراهم آوردن امکان بهره گیری از صرفه های مقیاس، بهره گیری از تکنولوژی های پیشرفته، امکان تخصیص بهینه منابع و افزایش رقابت در تولید محصولات می تواند موجب افزایش بهره وری کل عوامل تولید واشتغال و رسیدن به رشد اقتصادی بالاتر و توسعه ی بیشتر شود، از این رو هدف این مطالعه بررسی اثر صادرات بازارچه های مرزی میلک و گمشاد بر اشتغال شهرستان زابل با استفاده از الگوی داده ستانده در دوره 1390-1394می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که افزایش صادرات بازارچه های مرزی از سه بخش کشاورزی، صنایع و معادن طی سال های 94 و 95 به ترتیب 3.9136129، 20.43732515 و 0.826770649 بوده است که بیشترین تاثیر را بر افزایش اشتغال در بخش های کشاورزی به میزان 22 نفر، صنعت 20 نفر و آموزش 15 نفر داشته به طوری که افزایش صادرات بیشترین تاثیر گذاری اشتغال را در بخش کشاورزی کمترین اثر در تامین آب و برق و گاز دارا است، در نتیجه افزایش اشتغال کل منطقه را در پی داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - نقش و کاربرد ابزارهای اقتصادی در کاهش آلودگی‌های محیط‌زیست
        سجاد بهرامی
        انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف انرژی، طی سال های اخیر، در ایران و جهان افزایش قابل‌توجهی داشته است. افزایش تقاضای جهانی انرژی از سوخت‌های فسیلی نقش مهمی در روند صعودی انتشار CO2 دارد. با بسط و گسترش معضلات محیط‌زیستی ناشی از فعالیت های بشر مشخص شده است که فعالیت چکیده کامل
        انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف انرژی، طی سال های اخیر، در ایران و جهان افزایش قابل‌توجهی داشته است. افزایش تقاضای جهانی انرژی از سوخت‌های فسیلی نقش مهمی در روند صعودی انتشار CO2 دارد. با بسط و گسترش معضلات محیط‌زیستی ناشی از فعالیت های بشر مشخص شده است که فعالیت های اقتصادی بدون توجه به محدودیت‌های محیط زیست نمی توانند ادامه پیدا کنند. به همین دلیل استفاده از سازوکارهای بازار و ابزارهای اقتصادی و همچنین قانون و مقررات برای استفاده عقلایی از مواهب منابع طبیعی در کانون توجه بسیاری از دولت‌های جهان قرار گرفته است. طبق مطالعات گذشته، ابزارهای اقتصادی کارآمدترین راه‌حل را برای کنترل و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ارائه می دهند که دو فرم اصلی این ابزارها شامل مالیات بر آلودگی و مجوزهای قابل‌مبادله می‌شود. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله بیشتر اسنادی- تحلیلی است که سعی بر آن شده است با توجه به اسناد و قوانین و مقررات به ضرورت و نقش ابزارهای اقتصادی در کاهش آلودگی‌های محیط‌زیست تاکید شود. در واقع در این تحقیق مفاهیم و ابزارهای اقتصادی مؤثر در کاهش آلودگی‌های محیط‌زیستی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به نقش این ابزارهای اقتصادی در نیل به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و جایگاه آن‌ها در نظام برنامه ریزی کشور پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - آزمون فرضیه اثرگذاری نامتقارن نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی در ایران
        صابر  خداوردیزاده
        تببین ارتباط میان نابرابری درآمدی و رشد اقتصادی از عرصه های چالش برانگیز مباحث اقتصادی در دهه های اخیر بوده و با وجود تحقیقات گسترده در این زمینه، هنوز هم موضوعات مبهم فراوانی در این خصوص وجود داشته و مطالعات تجربی نیز به یک سری نتایج ضد و نقیض منتهی شده است. در این مط چکیده کامل
        تببین ارتباط میان نابرابری درآمدی و رشد اقتصادی از عرصه های چالش برانگیز مباحث اقتصادی در دهه های اخیر بوده و با وجود تحقیقات گسترده در این زمینه، هنوز هم موضوعات مبهم فراوانی در این خصوص وجود داشته و مطالعات تجربی نیز به یک سری نتایج ضد و نقیض منتهی شده است. در این مطالعه با تأکید بر اثرگذاری غیرخطی نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی، فرضیه اثرگذاری نامتقارن نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی در ایران با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم و طی دوره1396-1351 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق حاکی از این است که نمی توان فرضیه تحقیق را رد کرد. نابرابری درآمد طی دوره مورد مطالعه در قالب یک ساختار دو رژیمی بر رشد اقتصادی ایران تأثیر گذاشته است. هم چنین نتایج نشان می دهد، ضریب جینی در رژیم اول (دوره هایی با ضریب جینی کمتر از48/0) اثر مثبت و در رژیم دوم (جینی بیشتر از 48/0) اثر منفی بر رشد اقتصادی گذاشته است. متغیرهای توسعه مالی، ضریب جینی و مخارج مصرفی دولت با توجه به سطح ضریب جینی آثار متفاوت بر رشد اقتصادی داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - بررسی تأثیر آموزشِ منابع انسانی بر توسعه¬ فناوری و اقتصادی جوامع )با تأکید بر جامعۀ ایران)
        عباس رمضانی باصری
        آموزشِ منابع انسانی عامل کلیدی در فرایند رشد و توسعه ی فناوری و اقتصادی جوامع است. تأمین سرمایه ی انسانی مستلزم انجام آموزش صحیح می باشد. آموزش صحیح از یک سو قابلیت نیروی انسانی را ارتقاء می بخشد و از سوی دیگر نیروی کار را برای استفاده بهتر از فناوری جدید تولید، مهیا می چکیده کامل
        آموزشِ منابع انسانی عامل کلیدی در فرایند رشد و توسعه ی فناوری و اقتصادی جوامع است. تأمین سرمایه ی انسانی مستلزم انجام آموزش صحیح می باشد. آموزش صحیح از یک سو قابلیت نیروی انسانی را ارتقاء می بخشد و از سوی دیگر نیروی کار را برای استفاده بهتر از فناوری جدید تولید، مهیا می سازد و به این ترتیب راه رشد و توسعۀ فناوری و اقتصادی را برای کشورها هموار می کند. هدف این مقاله، ارائه ی تصویری از تأثیر آموزش منابع انسانی بر توسعۀ فناوری و اقتصادی جوامع می باشد. از آنجا که تمرکز این مطالعه بررسی سه نظریه سرمایۀ انسانی، همگرایی و نظریۀ تعامل با تغییرات تکنیکی همراه با تطبیق آنان در جوامع مختلف از جمله ایران می باشد لذا با توجه به نوع رویکرد آن، روش توصیفی و مقایسه ای برای این مقاله انتخاب شده است؛ یافته های این مطالعه بیانگر تأثیر معنی دار هر سه نظریه بر توسعه و رشد اقتصادی جوامع توسعه یافته بوده است. همچنین جدی نگرفتن تأثیر آموزش و تربیت نیروی انسانیِ ماهر از مهمترین عوامل پایین بودن سطح رشد توسعۀ فناوری جوامع درحال توسعه است؛ بنابراین شایسته است که با توجه به جمعیتِ روزافزون جوان در جامعه ی ایران و نیاز مبرم کشور به رشد و افزایش تولید، توجه جدی به ارتقاء سطح و کیفیت آموزش صورت گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - ارزیابی اثر تلاطم باز بودن تجاری بر رشد اقتصادی و تورم در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی
        سروالدین فتحی مسعود نونژاد علی حقیقت هاشم زارع
        اقتصاد باز و تجارت خارجی همواره بعنوان محرک تولید و رشد اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است.به عقیده بسیاری ار اقتصاد دانان ،درجه باز بودن یا بسته بودن اقتصاد و تجارت خارجی با سایر کشورها،اثرات کلان اقتصادی برای کشورها به همراه داشته و حتی در اقتصاد کلان میزان اث چکیده کامل
        اقتصاد باز و تجارت خارجی همواره بعنوان محرک تولید و رشد اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است.به عقیده بسیاری ار اقتصاد دانان ،درجه باز بودن یا بسته بودن اقتصاد و تجارت خارجی با سایر کشورها،اثرات کلان اقتصادی برای کشورها به همراه داشته و حتی در اقتصاد کلان میزان اثرگذاری سیاست ها با توجه به این نکته تحلیل می شود.بنابراین با توجه به درجه باز بودن اقتصاد کشورها ،سیاست گذاری جهت رشد اقتصادی انجام می شود.امروزه به دلیل نقش بارز تجارت ،به عنوان یکی از عوامل رشد و توسعه اقتصادی کشورها،تقریبا همه ی دولت ها از طرق مختلف از قبیل پیمان های منطقه ای و تجاری ، سیاست های تشویقی و تنبیهی مانند تخفیفات گمرکی یا تحریم های تجاری سعی دارند در جامعه جهانی اثر گذار باشند.در این پژوهش به بررسی تاثیر تلاطم باز بودن تجاری بر رشد اقتصادی و تورم در دوره 2018-1990 در دو گروه از کشورهای صادر کننده و وارد کننده نفت پرداخته ایم.به بیان دیگر، در این پژوهش به دنبال پاسخ به دو پرسش هستیم،آیا تلاطم باز بودن تجاری باعث افزایش رشد اقتصادی می شود؟دوم،آیا تلاطم بازبودن تجاری باعث کاهش تورم می شود؟برای پاسخ به این پرسش ها از مدل پانل استفاده شده است.نتایج نشان می دهد که افزایش درجه باز بودن تجاری رشد اقتصادی را در کشورهای صادر کننده نفت کاهش می دهد.افزایش باز بودن تجاری رشد اقتصادی را در کشورهای وارد کننده نفت کاهش می دهد.افزایش بازبودن تجاری تورم را در کشورهای صادر کننده نفت افزایش می دهد.افزایش باز بودن تجاری تورم را در کشورهای واردکننده نفت افزایش می دهد.سرمایه انسانی تاثیری مثبت بر رشد اقتصادی در کشورهای صادر کننده نفت دارد.سرمایه گذاری تاثیری مثبت بر رشد اقتصادی در کشورهای صادر کننده نفت دارد.سرمایه انسانی و سرمایه گذاری تاثیری مثبت بر رشد اقتصادی در کشورهای وارد کننده نفت دارد.سرمایه انسانی و سرمایه گذاری تاثیری منفی بر تورم در کشورهای صادر کننده و وارد کننده نفت دارد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - بررسی موانع و مشکلات توسعه صنایع روستایی با رویکرد فرا تحلیل
        نرجس مومن
        صنعتی شدن روستا و گسترش فعالیت های غیرزراعی عاملی مهم در متنوع شدن اقتصاد روستایی است. در این راستا، صنایع روستایی باعث ارتقای شاخصهای مختلف اقتصادی و اجتماعی همچون اشتغال، درآمد و برخورداری از امکانات رفاهی و غیره می شود. مقاله حاضر به روش کیفی سنتز پژوهی یا فراترکیب د چکیده کامل
        صنعتی شدن روستا و گسترش فعالیت های غیرزراعی عاملی مهم در متنوع شدن اقتصاد روستایی است. در این راستا، صنایع روستایی باعث ارتقای شاخصهای مختلف اقتصادی و اجتماعی همچون اشتغال، درآمد و برخورداری از امکانات رفاهی و غیره می شود. مقاله حاضر به روش کیفی سنتز پژوهی یا فراترکیب در پی پاسخ به این مسئله است که موانع و مشکلاتی پیش روی توسعه صنایع روستایی ایران است. واحد تحلیل در این پژوهش کلیه مقالات علمی_ پژوهشی است که در مجلات معتبر مورد تایید و در بازه زمانی 1397_1380 به چاپ رسیده است. از این رو، تعداد 55 مقاله مورد شناسایی، که از این تعداد 22 مقاله برای کدگذاری و شاخص و مفاهیم انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها از الگو شش مرحله ای سنتز پژوهی روبرتس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در ارتباط با موانع و مشکلات توسعه صنایع روستایی، 6 مقوله هسته ای که شامل مقوله های انسانی، اقتصادی، خدماتی و تسهیلاتی، محیطی، تکنولوژیکی و نهادی است و 13 مقوله و 108 مفهوم شناسایی و دسته بندی شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - مزیت نسبی بخش¬های اقتصادی نواحی نفت¬خیز با استفاده از جدول داده-ستانده منطقه ای: مطالعه موردی ناحیه غرب کارون
        محمدرضا  لطفعلی پور ملیحه آشنا فرهاد ترحمی
        در سال های اخیر یک چالش مهم در توسعه نواحی نفت خیز با توجه به فعالیت صنعت نفت در این نواحی و انتظار مردم ناحیه از آن در اشتغال زایی و ایجاد درآمد، و نیز آثار متقابل بخش های اقتصادی و بخش نفت وجود داشته است. شناخت بخش های مهم اقتصادی در ناحیه های نفت خیز و تعیین اولویت ه چکیده کامل
        در سال های اخیر یک چالش مهم در توسعه نواحی نفت خیز با توجه به فعالیت صنعت نفت در این نواحی و انتظار مردم ناحیه از آن در اشتغال زایی و ایجاد درآمد، و نیز آثار متقابل بخش های اقتصادی و بخش نفت وجود داشته است. شناخت بخش های مهم اقتصادی در ناحیه های نفت خیز و تعیین اولویت ها در سرمایه-گذاری، اهداف توسعه اقتصادی هر ناحیه را بهتر پیش می برد. بنابراین، در این مطالعه با استفاده از اطلاعات جدول داده - ستانده منطقه ای، فعاليت هاي داراي اولويت در ناحیه نفتی غرب کارون بر اساس شاخص های تحلیل داده-ستانده و مزیت نسبی مشخص شده و راهکارهای توسعه اقتصادی ناحیه مطالعاتی بیان می شود. بر اساس نتایج بدست آمده بخش کشاورزی و صنعت بخش های پیشرو هستند که بیشترین پیوند پسین و پیشین را با سایر بخش های اقتصادی دارند. در حالی که بر اساس شاخص مزیت نسبی بخش کشاورزی و برخی زیرمجموعه های بخش خدمات شامل خدمات هتل و رستوران، و خدمات اداره عمومی دارای مزیت نسبی هستند. با توجه به اینکه بخش خصوصي بيشتر به فعاليت هاي زودبازده متمرکز است، حوزه فعاليت آن بيشتر به فعاليت هاي کشاورزی و خدماتي هدایت می شود. بنابراین، در کوتاه مدت می توان با تکمیل زیرساخت‌های کشاورزی و توسعه صنایع تبدیلی مرتبط با آن، و توسعه زیرساخت های مرتبط با خدمات عمومی و اجتماعی مزیت های اقتصادی ناحیه را حفظ نمود و توسعه اقتصادی و اشتغال را افزایش داد. همچنین، در بلندمدت که امکان سرمایه گذاری وجود دارد بخش صنعت می تواند به عنوان بخش مهم در توسعه اقتصادی ناحیه مدنظر قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - تاثیر ادغام مالی و تجاری بر نوسانات کلان اقتصادی با رویکرد مقایسه ای در کشورهای منتخب توسعه یافته و در حال توسعه
        سید محمد مستولی زاده
        جهانی شدن و ادغام مالی و تجاری شامل طیفی از روندها و عوامل است که منجر به بازشدن، ادغام و وابستگی میان اقتصادها می شود. بنابراین جهانی شدن و ادغام مالی و تجاری یک پدیده کاملاً انفرادی تلقی نشده بلکه در واقع جهان را به صورت یک بازار منفرد در نظر گرفته و حوزه تولید جهانی چکیده کامل
        جهانی شدن و ادغام مالی و تجاری شامل طیفی از روندها و عوامل است که منجر به بازشدن، ادغام و وابستگی میان اقتصادها می شود. بنابراین جهانی شدن و ادغام مالی و تجاری یک پدیده کاملاً انفرادی تلقی نشده بلکه در واقع جهان را به صورت یک بازار منفرد در نظر گرفته و حوزه تولید جهانی کشورها توسط تجارت و جریانات سرمایه گذاری به هم مرتبط می شوند. این مقاله به مطالعه اثرات ادغام مالی و تجاری بر نوسانات کلان اقتصادی در کشورهای منتخب توسعه یافته و در حال توسعه در دوره زمانی ۲۰۱۶-۱۹۹۰ می پردازد. این مطالعه با استفاده از الگوی داده های تابلویی در دو گروه کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه نتیجه گیری می کند که تاثیر ادغام مالی و تجاری بیشتر بر بخش مصرفی اقتصاد کشورهای در حال توسعه اثرگذار است در صورتی که بیشتر بر بخش تولیدی اقتصاد کشورهای توسعه یافته موثر می باشد. از طرف دیگر ادغام مالی هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه یافته تاثیر معناداری بر نوسانات کلان اقتصادی نداشته است در صورتی که ادغام تجاری در کشورهای در حال توسعه، بر نوسانات مصرف تاثیر معنادار کاهشی داشته اما در کشورهای توسعه یافته موجب کاهش معنادار نوسانات تولید می گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - تاثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی بر اشتغال به کار مجدد بازنشستگان
        الهه ملایی عبدالعلی  منصف محمد  مهتری آرانی
        مسلماَ هدف دولت ها ایجاد عدالت و افزایش توسعه انسانی است و دولت ها این مهم را با تأمین اجتماعی به تحقق می رسانند. بر این اساس سازمان تأمین اجتماعی به عنوان بزرگترین و گسترده ترین نهاد، جهت رسیدن به هدف اصلی خود یعنی ایجاد عدالت و توسعه انسانی با شاخصه های امید به زندگی، چکیده کامل
        مسلماَ هدف دولت ها ایجاد عدالت و افزایش توسعه انسانی است و دولت ها این مهم را با تأمین اجتماعی به تحقق می رسانند. بر این اساس سازمان تأمین اجتماعی به عنوان بزرگترین و گسترده ترین نهاد، جهت رسیدن به هدف اصلی خود یعنی ایجاد عدالت و توسعه انسانی با شاخصه های امید به زندگی، آموزش و در آمد ملی ناخالص سرانه تلاش می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی بر اشتغال به کار مجدد بازنشستگان عادی و سخت و زیان آور سازمان تامین اجتماعی استان خوزستان است. جامعه آماری این پژوهش شامل ‏بازنشستگان شهرستان اهواز می باشد که 280 نفر از آن ها به روش نمونه گیری گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه محقق ساخته می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که متغیرهای جنسیت، سن، سطح تحصیلات، میل به پس انداز و سرمایه گذاری و بهبود وضعیت معیشتی، نیاز به تعلق به دیگران و بهبود شرایط روحی و روانی با متغیر وابسته اشتغال مجدد بازنشستگان، رابطه ی معناداری را نشان نمی دهند. متغیرهای مشکلات اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی با متغیر وابسته شغل مجدد بازنشستگان، ارتباط معناداری را نشان می دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - ارزیابی شاخص های اقتصادی محلات منطقه 15 کلان شهر تهران
        بتول حسین پور هوشنگ ظهیری میثم موسائی
        در حال حاضر، توزیع فضايي متعا دل خدمات و شاخص هاي اقتصادي ، يكي از مشكلات مديريت شهري درپاسخگويي به شهروندان است .هدف اين پروژه، ارزیابی و تحليل سطوح برخورداري محلات منطقه 15 از لحاظ برخورداری از شاخص های اقتصادی و تعیین رتبه بندی محلات است. پژوهش حاضر بر ح چکیده کامل
        در حال حاضر، توزیع فضايي متعا دل خدمات و شاخص هاي اقتصادي ، يكي از مشكلات مديريت شهري درپاسخگويي به شهروندان است .هدف اين پروژه، ارزیابی و تحليل سطوح برخورداري محلات منطقه 15 از لحاظ برخورداری از شاخص های اقتصادی و تعیین رتبه بندی محلات است. پژوهش حاضر بر حسب هدف در حیطه پژوهش‌های کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات در حیطه پژوهش‌های پیمایشی قرار گرفته است .در پژوهش حاضر جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل شبکه ANP و برای رتبه بندی محلات از روش تایپسیس استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که در بین شاخصهای اقتصادی، توان پرداخت هزینه های زندگی با وزن 154/0رتبه اول، میزان پس انداز ماهیانه با وزن 153/0 رتبه دوم و استطاعت تأمین مسکن با وزن 131/0 رتبه سوم را کسب کرده است. بر اساس روش تایپسیس ابوذر ناحیه 2 رتبه اول‌ ، افسریه جنوبی ناحیه 5 رتبه دوم و مشیریه ناحیه 4 رتبه سوم را کسب کرده است. بر اساس یافته ها پیشنهاد می شود شهرداری با حمایت و مشارکت نهادهای دولتی جهت کاهش فاصله طبقاتی، توزیع برابر منابع، فراهم کردن مسکن مناسب و شرایط پایدار اقتصادی برای کلیه افراد، اقدامات و سرمایه گذاری جهت زیرساخت حمل و نقل عمومی، برنامه ریزی منسجم جهت استفاده از منابع،فرصت برابر جهت دستیابی همه افراد به مشاغل را در بر گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - بسترسازی برای کسب دانش ضمنی در راستای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان؛ مطالعۀ موردی: مقایسۀ ایران و کره جنوبی
        سید محمدباقر  نجفی
        در عصر اقتصاد دانش‌بنیان، دانش به جایگاه مؤثر‌ترین عامل تولید و خلق ارزش‌افزوده دست یافته است. در نتیجه، شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش سطح دانایی، مورد توجه قرار گرفته است. دست‌یابی به این مهم نیز نیازمند شناسایی ماهیت دانش و منابع خلق آن است. یکی از دستاوردهای معرفت‌شن چکیده کامل
        در عصر اقتصاد دانش‌بنیان، دانش به جایگاه مؤثر‌ترین عامل تولید و خلق ارزش‌افزوده دست یافته است. در نتیجه، شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش سطح دانایی، مورد توجه قرار گرفته است. دست‌یابی به این مهم نیز نیازمند شناسایی ماهیت دانش و منابع خلق آن است. یکی از دستاوردهای معرفت‌شناسی در دهه‌های اخیر، شناسایی دانش ضمنی و اهمیت آن بوده است. دانش ضمنی مهم‌ترین بخش دانش است و بیشترین نقش را در دستیابی به الگوی تولید دانش‌بنیان ایفا می‌کند. بنابراین، این مقاله در پی شناسایی راه‌های بسترسازی برای کسب دانش ضمنی موردنیاز برای اصلاح الگوی تولید، به مقایسه ایران و کره جنوبی از جهت فعالیت‌های اقتصادی رایج می‌پردازد. در این مقاله از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و دستاورد آن شناسایی این اصل است که تحقق اقتصاد دانش‌بنیان، مستلزم تمرکز بر فعالیت‌های تولیدی مولد در راستای خلق دانش ضمنی موردنیاز برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان است. به عبارت دیگر، اقتصاد و جامعۀ دانش‌بنیان، میوۀ طبیعی یک جامعۀ تولید محور است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - اثر مخارج نظامی بر فساد در کشورهای منتخب توسعه‌یافته و در حال توسعه و اقتصاد ایران
        منصور سازوار
        فساد مشکلی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است، که هزینه های زیادی به جامعه تحمیل می کند. ازجمله هزينه‌های فساد مي‌توان به کاهش رشد اقتصادی، افزايش شکاف طبقاتی و افزايش بي‌اعتمادی مردم نسبت به دولت اشاره کرد. این در حالی است که کشور ایران نیز به لحاظ شاخص درک فساد در مقایسه ب چکیده کامل
        فساد مشکلی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است، که هزینه های زیادی به جامعه تحمیل می کند. ازجمله هزينه‌های فساد مي‌توان به کاهش رشد اقتصادی، افزايش شکاف طبقاتی و افزايش بي‌اعتمادی مردم نسبت به دولت اشاره کرد. این در حالی است که کشور ایران نیز به لحاظ شاخص درک فساد در مقایسه با میانگین جهانی و همچنین میانگین کشورهای منطقه دارای وضعیت نامطلوبی بوده و در سال های اخیر سقوط چشمگیری از نظر رتبه و امتیاز این شاخص داشته است. آثار زیان‌بار فساد، لزوم مبارزه با این پدیده و کنترل آن را ضروری مي‌کند. اولین گام برای مقابله مؤثر با فساد، شناسایی علل فساد در جامعه است. بر این اساس این پژوهش می‌کوشد تا عوامل اقتصادی و سیاسی مؤثر بر فساد را در 72 کشور منتخب توسعه‌یافته و درحال‌توسعه از جمله ایران در بازه‌ی زمانی 2005 تا 2016 مورد ‌بررسی قرار دهد. در این پژوهش از الگوی اقتصادسنجی پانل دیتا و روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته (GLS) استفاده ‌شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که از بین متغیرهای اقتصادی، درآمد سرانه، آزادی اقتصادی، هزینه‌های نظامی و باز بودن اقتصاد دارای رابطه مثبت و معنی داری با شاخص درک فساد هستند، اما رشد نقدینگی رابطه معنی‌داری با فساد نداشته، علاوه ‌بر این ثبات سیاسی و دموکراسی نیز به‌عنوان عوامل سیاسی دارای اثر منفی و معنی‌دار بر فساد بوده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - تاثیر رشد اقتصادی، بیکاری، تورم و شهرنشینی بر وقوع جرم درکشورهای اروپایی(مطالعه موردی: قتل عمد)
        ایمان دانائی فر
        در این تحقیق، با استفاده از الگوی اقتصاد سنجی (پنل دیتا) رابطه عوامل اقتصادی مؤثر بر وقوع جرم (قتل عمد) برای 10 کشور اروپایی در بازه زمانی 2000 تا 2017 بررسی شده است. نتایج نشان می دهد سرانه تولید ناخالص داخلی(شاخص رشد اقتصادی)، نرخ بیکاری، نرخ تورم و شهرنشینی به ترتیب چکیده کامل
        در این تحقیق، با استفاده از الگوی اقتصاد سنجی (پنل دیتا) رابطه عوامل اقتصادی مؤثر بر وقوع جرم (قتل عمد) برای 10 کشور اروپایی در بازه زمانی 2000 تا 2017 بررسی شده است. نتایج نشان می دهد سرانه تولید ناخالص داخلی(شاخص رشد اقتصادی)، نرخ بیکاری، نرخ تورم و شهرنشینی به ترتیب با ضرایب(524/0)، (406/0)، (329/0) و (274/0) تاثیر مثبت و معناداری بر وقوع جرم (قتل عمد) دارند، همچنین مجذور سرانه تولید ناخالص داخلی تاثیر منفی و معناداری بر وقوع جرم (قتل عمد) دارد که از الگوی منحنی کوزنتسی جرم تبعیت می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی جوانان روستایی (مورد مطالعه شهرستان‌های هشترود و اسکو)
        ولي‌اله  رستمعلي‌زاده
        هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی در میان جوانان روستایی بوده و از نظر روش تحلیل از نوع تحقیقات کمی- پیمایشی و از نظر نحوة گردآوری داده ها توصیفی- تبیینی بود. جامعه آماری جوانان روستایی 30-15 ساله شهرستان‌های اسکو و هشترود در استان آذربایجان‌شرق چکیده کامل
        هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی در میان جوانان روستایی بوده و از نظر روش تحلیل از نوع تحقیقات کمی- پیمایشی و از نظر نحوة گردآوری داده ها توصیفی- تبیینی بود. جامعه آماری جوانان روستایی 30-15 ساله شهرستان‌های اسکو و هشترود در استان آذربایجان‌شرقی و حجم نمونه نیز 769 نفر بوده است. دلیل انتخاب دو شهرستان این بوده است که طی دوره (1385-1375) هشترود مهاجرفرست‌ترین و شهرستان اسکو دارای کمترین میزان مهاجرت در سطح استان بوده‌اند. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، جوانان ساکن در روستاهای شهرستان‌های مذکور مورد مطالعه قرار گرفتند. موقعیت جغرافیایی، دوری و نزدیکی به شهر، شیوه معیشت و تعداد جمعیت، ازجمله ملاک‌های تعیین کننده در امر انتخاب خوشه‌ها بوده‌اند. برای گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق‏ساخته، استفاده شده که روایی آن از طریق پانل متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان داد که اکثریت پاسخگویان دارای میزان مشارکت اقتصادی و اجتماعی متوسط به بالایی بودند. افزایش تحصیلات و درآمد، وضعیت شغلی متزلزل (عدم اشتغال) و وضعیت مجرد بودن، باعث کاهش میزان مشارکت اقتصادی در محیط روستا شده‌اند که با افزایش سن، میزان مشارکت در روستا افزایش یافته است. یافته‌های تحلیلی نشان داد هر چقدر سطح کیفیت زندگی، رضایت از زندگی و وابستگی به محل زندگی بالا باشد، میزان مشارکت اجتماعی و اقتصادی افزایش یافته است. نتایج رگرسیون چندمتغیره هم نشان داد که متغیرهای کیفیت زندگی و وابستگی مکانی توانسته‌اند در مشارکت اقتصادی تأثیر مثبت و معنادار داشته باشند. بنابراین کسانی که کیفیت زندگی و تعلق مکانی بیشتری در روستای خود داشته‌اند میزان مشارکت اقتصادی‌شان بیشتر بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - شادی و اقتصاد: یک تحلیل انتقادی
        عبدالمحمد کاشیان
        تصور رایج در خصوص رابطه شادمانی و اقتصاد این است که هر چه سطح اقتصادی جامعه برحسب شاخص‌هایی چون درآمد سرانه و دستاوردهاي رفاهي، بهداشتي و آموزشي، در سطح بالاتری قرار گیرد، جامعه شادی بیشتری را تجربه خواهد کرد. ورود «اقتصاد شادمانی» به ادبیات اقتصادی و برخی از تحقیقات پا چکیده کامل
        تصور رایج در خصوص رابطه شادمانی و اقتصاد این است که هر چه سطح اقتصادی جامعه برحسب شاخص‌هایی چون درآمد سرانه و دستاوردهاي رفاهي، بهداشتي و آموزشي، در سطح بالاتری قرار گیرد، جامعه شادی بیشتری را تجربه خواهد کرد. ورود «اقتصاد شادمانی» به ادبیات اقتصادی و برخی از تحقیقات پایه‌گذار نشان داد علی‌رغم بهبود مؤلفه‌های فوق، افراد ممکن است نوعاً ناشادتر از گذشته باشند و بر این اساس صرف هدف‌گذاری بر مؤلفه‌های فوق نمی‌تواند منجر به احساس رضایت و شادکامی بیشتر در انسان‌ها شود که این موضوع بعدها به تناقض استرلین معروف شد. ادعای مقاله حاضر این است که ازآنجاکه اقتصاد شادی حوزه‌ای جدید از مطالعات میان‌رشته‌ای را به خود اختصاص داده و به دنبال راه‌هایی برای تبیین علل شاد زیستن انسان‌ها است، ابتدائاً می‌توان پیش‌بینی کرد که با حفظ کردن پارادایم فکری حاضر، تحلیل‌گران جریان اصلی اقتصاد در تجزیه‌ و تحلیل علل ناشادی هرچند در زمینه‌هایی موفق اما درمجموع ناکام خواهند ماند. علل این ناکامی را می‌توان در رویکردهای انسان شناسانه جستجو کرد؛ به این معنا که به دلیل تسلط نگاه انسان شناسانه ماتریالیستی در میان تحلیل‌گران اقتصادی، نسخه‌هایی که برای شادی انسان‌ها تجویز می‌شود، در برخی از موارد فاقد اعتبار هستند و یا اینکه کفایت لازم را ندارد. این مقاله ضمن بررسی نادرستی نگاه انسان شناسانه در ادبیات اقتصادی رایج، به ارائه یک چارچوب انسان‌شناسی از منظر اسلام پرداخته و رویکرد بدیلی را برای اقتصاد شادی از منظر اقتصاد اسلامی ارائه می‌نماید که می‌تواند در جهت سیاست‌گذاری مورد استفاده قرار گیرد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - اقتصاد آزمایشگاهی؛ مفهوم، سیر تحول تاریخی، روش شناسی
        زینب حاجی جعفری
        اقتصاد آزمایشگاهی یکی از روش های مورد استفاده در اقتصاد است که به بررسی و یافتن قواعد حاکم بر رفتار بازیگران اقتصادی، ارزیابی نظریه ها و فرضیه های اقتصادی و ارائه توصیه های سیاست گذاری از طریق ایجاد شرایط تصمیم گیری واقعی برای افراد، می پردازد. این روش در دهه های اخیر چکیده کامل
        اقتصاد آزمایشگاهی یکی از روش های مورد استفاده در اقتصاد است که به بررسی و یافتن قواعد حاکم بر رفتار بازیگران اقتصادی، ارزیابی نظریه ها و فرضیه های اقتصادی و ارائه توصیه های سیاست گذاری از طریق ایجاد شرایط تصمیم گیری واقعی برای افراد، می پردازد. این روش در دهه های اخیر جایگاه ویژه ای پیداکرده است. هدف این مقاله ارائه یک مطالعه پایه ای از اقتصاد آزمایشگاهی جهت کمک به تسهیل و گسترش انجام مطالعات آزمایشگاهی در داخل کشور است. آشنایی با این روش و انجام مطالعات آزمایشگاهی جهت استخراج رفتار و تمایل واقعی افراد، می تواند به انتخاب سیاست های مناسب و موفقیت آن ها در سطح کلان کمک زیادی کند. این مقاله با روش مطالعه کتابخانه ای سعی کرده است تا به این پرسش ها پاسخ دهد که منظور از اقتصاد آزمایشگاهی چیست و دلایل پیدایش و تحولات تاریخی آن کدام است. بدین منظور سیر تحول تاریخی این روش از دهه 1930 و فراز و فرودهای آن تا زمان کنونی بررسی شده است. همچنین در این مقاله به این پرسش پاسخ داده شده است که اقتصاد آزمایشگاهی چگونه به بررسی نظریات و موضوعات اقتصادی می پردازد و روش تحقیق آن چگونه است؛ و بر همین اساس به بررسی شرایط عمومی آزمایش ها، انواع آزمایش ها و چگونگی انجام آن ها و مراحل کلی اجرای یک آزمایش پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - اثر پيچيدگي اقتصادي بر نابرابري درآمد
        ماني  مؤتمني
        نابرابری، پدیده‌ای اجتماعی است که از تفاوت قابلیت افراد در دستیابی به منابع اقتصادی به‌وجود می‌آید. اين احتمال وجود دارد كه کشورهای با پیچیدگی اقتصادی بیشتر به علت کارایی بیشتر و بهره‌وری بالاتر در ساختار تولید و توزیع درآمد، از سطوح نابرابری درآمدی کمتری نسبت به کشورها چکیده کامل
        نابرابری، پدیده‌ای اجتماعی است که از تفاوت قابلیت افراد در دستیابی به منابع اقتصادی به‌وجود می‌آید. اين احتمال وجود دارد كه کشورهای با پیچیدگی اقتصادی بیشتر به علت کارایی بیشتر و بهره‌وری بالاتر در ساختار تولید و توزیع درآمد، از سطوح نابرابری درآمدی کمتری نسبت به کشورهای با محصولات تولیدی ساده‌تر برخوردار باشند. به منظور بررسي اين موضوع، پژوهش حاضر اثر پیچیدگی اقتصادی بر نابرابری درآمد در 53 كشور منتخب طي سال‌هاي 1995 تا 2017 را با استفاده از روش گشتاورهاي تعميم‌يافته پويا (GMM) مورد بررسي قرار داده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد پيچيده‌تر شدن اقتصاد اثر معنادار و كاهنده بر ضريب جيني دارد. آزمون سارگان صحت تصريح الگو را تاييد نموده است. بر اين مبنا، شاخص پيچيدگي اقتصادي را مي‌توان به عنوان يك عامل موثر در نابرابري درآمدي در نظر گرفت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - تاثیر باز بودن تجاری و تلاطم آن بر رشد اقتصادی و تورم در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی
        مسعود نونژاد
        اقتصاد باز و تجارت خارجی همواره بعنوان محرک تولید و رشد اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است.به عقیده بسیاری ار اقتصاد دانان ،درجه باز بودن یا بسته بودن اقتصاد و تجارت خارجی با سایر کشورها، اثرات کلان اقتصادی برای کشورها به همراه داشته و حتی در اقتصاد کلان میزان ا چکیده کامل
        اقتصاد باز و تجارت خارجی همواره بعنوان محرک تولید و رشد اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است.به عقیده بسیاری ار اقتصاد دانان ،درجه باز بودن یا بسته بودن اقتصاد و تجارت خارجی با سایر کشورها، اثرات کلان اقتصادی برای کشورها به همراه داشته و حتی در اقتصاد کلان میزان اثرگذاری سیاست ها با توجه به این نکته تحلیل می شود.بنابراین با توجه به درجه باز بودن اقتصاد کشورها ،سیاست گذاری جهت رشد اقتصادی انجام می شود.امروزه به دلیل نقش بارز تجارت ،به عنوان یکی از عوامل رشد و توسعه اقتصادی کشورها،تقریبا همه ی دولت ها از طرق مختلف از قبیل پیمان های منطقه ای و تجاری ، سیاست های تشویقی و تنبیهی مانند تخفیفات گمرکی یا تحریم های تجاری سعی دارند در جامعه جهانی اثر گذار باشند.در این پژوهش به بررسی تاثیر باز بودن تجاری و تلاطم آن بر رشد اقتصادی و تورم در دوره 2018-1990 در دو گروه از کشورهای صادر کننده و وارد کننده نفت منتخب عضو کنفرانس اسلامی پرداخته ایم.به بیان دیگر، در این پژوهش به دنبال پاسخ به دو پرسش هستیم. آیا ارتباط مثبت بین بازبودن تجاری و تلاطم آن بر رشد اقتصادی و تورم در کشورهای صادر کننده و وارد کننده نفت منتخب عضو کنفرانس اسلامی وجود دارد؟آیا ارتباط معکوس بین باز بودن تجاری و تلاطم آن بر رشد اقتصادی و تورم در کشورهای صادر کننده و وارد کننده نفت منتخب عضو کنفرانس اسلامی وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش ها از مدل واریانس ناهمسانی شرطی خود رگرسیو تعمیم یافته (GARCH (استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که باز بودن تجاری و تلاطم آن تاثیری مثبت بر رشد اقتصادی و تورم در کشورهای صادر کننده نفت دارد.این نتیجه با مطالعات لوید و مک لارن ، زکریا ، کوریهارا3 و کاراس4همخوانی دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون ها و برآورد الگوها نشان می دهد در کشورهای وارد کننده نفت، باز بودن تجاری اثر مثبت و تلاطم آن اثری منفی بر رشد اقتصادی دارد.این نتیجه با مطالعات بهمنی اسکویی و نیرومند5 و جین6 همخوانی دارد. علاوه بر آن نتایج حاصل از برآورد مدل ها نشان می دهد باز بودن تجاری اثری منفی و تلاطم آن اثری مثبت بر تورم کشورهای وارد کننده نفت طی دوره مورد مطالعه دارد.این نتیجه با مطالعات رومر7،ترا8،حامی9 و جعفری صمیمی و همکاران10 همخوانی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - نگاهی تحلیلی در خصوص اثر تحریم‌های هسته‌ای بر تجارت محصولات کشاورزی ایران
        مصطفی بنی اسدی
        از سال 1387 و به بهانه فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران، تحریم‌های بی سابقه‌ای علیه کشور اعمال گردید که اثرات قابل توجهی در اقتصاد کشور برجای گذاشت. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر تحریم‌های هسته‌ای بر روابط، ترکیب کالاها، شرکا و تراز تجاری بخش کشاورزی ایران است. برای این چکیده کامل
        از سال 1387 و به بهانه فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران، تحریم‌های بی سابقه‌ای علیه کشور اعمال گردید که اثرات قابل توجهی در اقتصاد کشور برجای گذاشت. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر تحریم‌های هسته‌ای بر روابط، ترکیب کالاها، شرکا و تراز تجاری بخش کشاورزی ایران است. برای این منظور از روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل داده‌های سری زمانی تجاری ایران استفاده شد. در این تحلیل چهار دوره پیش از تحریم (1386-1378)، دوره شروع و اعمال تحریم (1390-1387)، دوره تشدید تحریم (1393-1391) و دوره پساتحریم و پسا برجام (1395-1394) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های این مطالعه از گمرک جمهوری اسلامی ایران جمع‌آوری شد. نتایج مطالعه نشان می‌دهد تحریم‌ها بر صادرات کشاورزی اثر مثبت داشته ولی شرکای تجاری کشور را تغییر داده است. همچنین تحریم‌ها برخلاف انتظار منجر به کاهش واردات محصولات کشاورزی و مواد غذایی نشده است، اما روابط تجاری، مبادی وارداتی و شرکای تجاری را تغییر داده و در عین حال ترکیب کالاهای وارداتی تغییر نکرده است. همچنین بعد از شروع تحریم‌ها، تراز تجاری بخش کشاورزی رو به بهبود بوده است. براساس نتایج این مطالعه و تجربیات دوران پیش و پس از تحریم می‌توان یک نقشه تجاری برای آینده در مواجهه با تحریم‌ها و با رویکرد اقتصاد مقاومتی تدوین نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - علل کاهش مطالعه و بررسی عوامل اقتصادی موثر بر چاپ و نشر کتاب در ایران
        محبوبه  اسماعیلی حصاری محمد میرباقری جم
        انتشار کتاب در هر جامعه ای یکی از شاخص های مهم رشد فکری و معنوی است.روند تولید کتاب در ایران ، مانند هر جامعه دیگری ، یکی از مهمترین شاخص ها و نشانه های کیفیت زندگی فرهنگی و فکری است. اهمیت این موضوع زمانی دو چندان می شود که غنی سازی و کیفیت زندگی فرهنگی و فکری جامعه ای چکیده کامل
        انتشار کتاب در هر جامعه ای یکی از شاخص های مهم رشد فکری و معنوی است.روند تولید کتاب در ایران ، مانند هر جامعه دیگری ، یکی از مهمترین شاخص ها و نشانه های کیفیت زندگی فرهنگی و فکری است. اهمیت این موضوع زمانی دو چندان می شود که غنی سازی و کیفیت زندگی فرهنگی و فکری جامعه ایران یکی از مهمترین اهداف انقلاب اسلامی و نظام سیاسی باشد. به نظر می رسد که در سیاست های فرهنگی کشور و به ویژه در برنامه های توسعه ، جلوه ای جدی و برجسته دارد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر متغیرهای اقتصاد کلان بر انتشار کتاب در ایران بین سالهای 1978 تا 2017 است. بنابراین ، از نرم افزار EVIEWS و روش داده ترکیبی برای برآورد داده های مدل استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که متغیرهای نرخ تورم و نرخ بهره تأثیر معنی دار و منفی دارند ، متغیرهای نرخ باسوادی ، کل جمعیت و ترکیب جنسیتی جمعیت تأثیر مثبت و معناداری بر تقاضای کتاب دارند و متغیرهای قیمت و درآمد کاغذ بر تقاضای کتاب در کشور تأثیر می گذارد. نتایج این مطالعه می تواند به سیاست گذاران فرهنگی کشور در تصمیم گیری کمک کرده باشد و تقاضا برای کتاب در جامعه را افزایش دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - مهم‌ترین موانع نهادی خلق دانش‌ها و فناوری‌های مولد و اثربخش؛ مطالعه‌ی موردی: فقدان تقاضای اقتصادی برای دانش و مهارت‌های مولد و بهره‌ور
        سید محمدباقر  نجفی
        بیش از دو دهه است که الگوی تولید دانش بنیان با ظرفیت‌های چشمگیر برای رشد اقتصادی مطرح شده است. یکی از ویژگی‌های اساسی این الگو، خلق، نشر و کاربرد دانش و فناوری در همۀ فعالیت‌های اقتصادی است. از منظر اقتصادی، می‌توان در یک تقسیم بندی، عوامل موثر بر خلق، نشر و کاربرد دان چکیده کامل
        بیش از دو دهه است که الگوی تولید دانش بنیان با ظرفیت‌های چشمگیر برای رشد اقتصادی مطرح شده است. یکی از ویژگی‌های اساسی این الگو، خلق، نشر و کاربرد دانش و فناوری در همۀ فعالیت‌های اقتصادی است. از منظر اقتصادی، می‌توان در یک تقسیم بندی، عوامل موثر بر خلق، نشر و کاربرد دانش و فناوری و تحقق این الگوی تولید را به دو دسته عوامل جانب عرضه و عوامل جانب تقاضا تقسیم نمود. این مقاله بر عوامل جانب تقاضا متمرکز می‌شود و با استفاده از چارچوب نظری اقتصاد نهادی، نهادها و روابط علّی بین نهادی و درون نهادی مؤثر بر فقدان تقاضای اقتصادی برای دانش و فناوری را بررسی می‌کند و تلاش می‌کند از این منظر یکی از مهم‌ترین موانع نهادی خلق دانش‌ها و فناوری‌های مولد در ایران را شناسایی کند. روش جمع‌آوری داده‌ها، اسنادی-کتابخانه‌ای و روش تحلیل داده‌ها، توصیفی- تحلیلی و با کمک گرفتن از شواهد تجربی کشورهای موفق در به کارگیری الگوی تولید دانش بنیان است. مهم‌ترین یافته‌ی تحقیق این است که مهم‌ترین مانع نهادی خلق دانش‌ها و فناوری‌های مولد و اثر بخش در ایران، فقدان تقاضای اقتصادی برای این گونه دانش‌ها و فناوری‌هاست و اصلاح روند خلق دانش و فناوری‌های مولد و اثر بخش در ایران، مشروط به اصلاح ساختار اقتصادی غالب کشور و تبدیل آن به ساختار اقتصادی مبتنی بر فعالیت‌های مولد و بهره‌ور است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - پیامدهای خارجی منفی اقتصادی از منظر اسلام با تاکید بر آلودگی هوای شهر تهران
        عطیه  شفیعی حسن سبحانی
        پیامد های خارجی منفی اقتصادی ناشی از فعالیت های بنگاه های اقتصادی است که به صورت مستقیم وغیر مستقیم آلودگی را انتشار داده و عاملان آن عمدتا درصدد جبران این پیامدها و اصلاح آثاری که به علت عملکرد نامناسب آنها ایجاد شده است، بر نمی آیند. دین اسلام بر اساس قواعدی مخالفت جد چکیده کامل
        پیامد های خارجی منفی اقتصادی ناشی از فعالیت های بنگاه های اقتصادی است که به صورت مستقیم وغیر مستقیم آلودگی را انتشار داده و عاملان آن عمدتا درصدد جبران این پیامدها و اصلاح آثاری که به علت عملکرد نامناسب آنها ایجاد شده است، بر نمی آیند. دین اسلام بر اساس قواعدی مخالفت جدی خود را با آسیب رساندن به محیط و جبران نکردن آن ابراز نموده است. این مطالعه به بررسی نحوه ی مقابله ی دین اسلام در مواجهه با آثار خارجی منفی اقتصادی می پردازد و شهر تهران که همواره از آلوده ترین شهر های کشور است،برای تمرکز مطالعه انتخاب گردیده است. روش تحقیق کیفی و از نوع داده بنیاد بوده و به کمک نمونه گیری غیر تصادفی 15 نفره از مدیران و کارکنان دولتی و شهرداری تهران و نخبگان اقتصاد اسلامی و انجام مصاحبه ی دقیق با آنها صورت گرفته است. بر اساس نتایج الگو ، کارایی اقتصاد اسلامی در جهت بهبود پیامدهای خارجی اقتصادی وابسته به بهبود جایگاه اقتصاد محیط زیست فعلی بوده و پس از انجام این مهم است که میتوان به کمک عوامل زمینه ای و مداخله گر توسعه ای متوازن جهت اجرای هرچه بهتر و موثر برای رسیدن به الگوی محیط زیستی-اسلامی را تجربه نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - ارزیابی اثر آموزش پیش از دبستان بر رشد اقتصادی ایران
        یحیی محقق
        اهمیت و توجه فزاینده به سرمایه‌گذاری در آموزش از دهه 1960 به بعد صورت گرفته است. مطالعات متعدد نشان می‌دهد که از این دوره به بعد سرمایه‌گذاری آموزشی در مقاطع مختلف تحصیلی به عنوان یکی از نهاده‌های اثرگذار در کنار سرمایه فیزیکی وارد تابع تولید شده است. تحقیق پیش رو با ب چکیده کامل
        اهمیت و توجه فزاینده به سرمایه‌گذاری در آموزش از دهه 1960 به بعد صورت گرفته است. مطالعات متعدد نشان می‌دهد که از این دوره به بعد سرمایه‌گذاری آموزشی در مقاطع مختلف تحصیلی به عنوان یکی از نهاده‌های اثرگذار در کنار سرمایه فیزیکی وارد تابع تولید شده است. تحقیق پیش رو با به کارگیری داده هایی از 30 استان کشور در دوره زمانی 1386 تا 1396 به ارزیابی اثر آموزش پیش از دبستان بر رشد اقتصادی ایران می‌پردازد. ارزیابی آثار آموزشی در مراحل مختلف تحصیلی، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی سیاستگذاران و فرادستان اقتصادی در کشورهای مختلف بوده است. این در حالی است که پژوهش‌های داخلی، شواهد و نتایج سازگاری در ایران فراهم نکرده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر آموزش پیش از دبستان بر رشد اقتصادی در ایران است. اطلاعات و داده‌های آماری این پژوهش از داده‌های بودجه خانوار مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و بانک جهانی برای دوره 1386 تا 1396 استخراج شده است. یافته‌های تجربی نشان می‌دهد، سرمایه‌گذاری در آموزش پیش از دبستان، دبستان و سرمایه‌گذاری در آموزش عالی، تاثیر مثبت و معنی‌داری بر رشد اقتصادی استانهای ایران داشته است. با عنایت به نتایج حاصله می‌توان نتیجه گرفت که سرمایه‌گذاری در آموزش پیش از دبستان و دبستان از اهمیت بالاتری نسبت به مقطع متوسطه برخوردار است. و لازم است تا فرادستان سیاسی و اقتصادی کشور به این باور برسند که توجه به آموزش کارآمد و صحیح از همان دوره‌ی ابتدایی، رکن اولیه تربیت نیروی انسانی کارآمد است که برای این مهم باید به سرمایه‌گذاری‌های راهبردی و طولانی‌مدت توجه بیشتری گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - تاثیرتوزیع مجدد نسبی بر رشد اقتصادی
        مرضیه اسفندیاری محدثه رحیمی
        توزیع عادلانه درآمد از مهم ترین اهداف کلان اقتصادی کشورها محسوب می شود، نظریه پردازان اقتصادی در رابطه با تاثیر توزیع درآمد بر رشد اقتصادی دو دیدگاه متفاوت را ارائه می دهند، ومطالعات بسیاری در این رابطه صورت گرفته است که در برخی از مطالعات توزیع درآمد بر رشد اقتصادی چکیده کامل
        توزیع عادلانه درآمد از مهم ترین اهداف کلان اقتصادی کشورها محسوب می شود، نظریه پردازان اقتصادی در رابطه با تاثیر توزیع درآمد بر رشد اقتصادی دو دیدگاه متفاوت را ارائه می دهند، ومطالعات بسیاری در این رابطه صورت گرفته است که در برخی از مطالعات توزیع درآمد بر رشد اقتصادی تأثیر مثبت دارد ودر برخی دیگر توزیع درآمد بر رشد اقتصادی اثر منفی می‌گذارد. در اکثر مطالعات توزیع درآمد عمدتا با ضریب جینی اندازه گیری می‌شود اما آن چه که مبنای توزیع درآمد قرار می گیرد درآمد پس از پرداخت مالیات و پرداخت های اجباری است.مطالعه حاضر به بررسی تاثیر توزیع مجدد نسبی بر رشد اقتصادی با بهره گیری از دادهای اقتصاد ایران در فاصله ی سال های1357 تا 1396 و با استفاده از تکنیک گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) می‌پردازد. نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که توزیع مجدد نسبی تاثیر منفی ومعناداری بر رشد اقتصادی در فاصله ی سال های مورد بررسی دارد. بر اساس یافته های مطالعه با استفاده از شاخص توزیع مجدد نسبی، رابطه ی غیر مستقیم رشد اقتصادی ونابرابری تایید می‌شود. از آنجا که مالیات ها به عنوان ابزاری برای بهبود وضعیت توزیع درآمد می باشند محاسبه ضریب جینی بر اساس درآمد پس از پرداخت های اجباری و مالیات ها می تواند امکان دسترسی به تصویر دقیق تری از توزیع درآمد جامعه و پیامدهای آن ایجاد کند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که برنامه ریزی برای توزیع عادلانه تر درآمد (پس از کسر مالیات ها) محرک رشد اقتصادی است. در حالی که بر اساس ضریب جینی متعارف، نابرابری درآمد منجر به افزایش رشد اقتصادی می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - مزیت نسبی بخش¬های اقتصادی نواحی نفت¬خیز با استفاده از جدول داده-ستانده منطقه ای: مطالعه موردی ناحیه غرب کارون
        ملیحه آشنا
        در سال های اخیر یک چالش مهم در توسعه نواحی نفت خیز با توجه به فعالیت صنعت نفت در این نواحی و انتظار مردم ناحیه از آن در اشتغال زایی و ایجاد درآمد، و نیز آثار متقابل بخش های اقتصادی و بخش نفت وجود داشته است. شناخت بخش های مهم اقتصادی در ناحیه های نفت خیز و تعیین اولویت ه چکیده کامل
        در سال های اخیر یک چالش مهم در توسعه نواحی نفت خیز با توجه به فعالیت صنعت نفت در این نواحی و انتظار مردم ناحیه از آن در اشتغال زایی و ایجاد درآمد، و نیز آثار متقابل بخش های اقتصادی و بخش نفت وجود داشته است. شناخت بخش های مهم اقتصادی در ناحیه های نفت خیز و تعیین اولویت ها در سرمایه گذاری، اهداف توسعه اقتصادی هر ناحیه را بهتر پیش می برد. بنابراین، در این مطالعه با استفاده از اطلاعات جدول داده - ستانده منطقه ای، فعاليت هاي داراي اولويت در ناحیه نفتی غرب کارون بر اساس شاخص های تحلیل داده-ستانده و مزیت نسبی مشخص شده و راهکارهای توسعه اقتصادی ناحیه مطالعاتی بیان می شود. بر اساس نتایج بدست آمده بخش کشاورزی و صنعت بخش های پیشرو هستند، که بیشترین پیوند پسین و پیشین را با سایر بخش های اقتصادی دارند. در حالی که بر اساس شاخص مزیت نسبی بخش کشاورزی، برخی زیرمجموعه های بخش خدمات شامل خدمات هتل و رستوران، و خدمات اداره عمومی دارای مزیت نسبی هستند. با توجه به اینکه بخش خصوصي بيشتر به فعاليت هاي زودبازده متمرکز است، حوزه فعاليت آن بيشتر به فعاليت هاي کشاورزی و خدماتي هدایت می شود. بنابراین، در کوتاه-مدت می توان با تکمیل زیرساخت‌های کشاورزی و توسعه صنایع تبدیلی مرتبط با آن، و توسعه زیرساخت های مرتبط با خدمات عمومی و اجتماعی مزیت های اقتصادی ناحیه را حفظ نمود و توسعه اقتصادی و اشتغال را افزایش داد. همچنین، در بلندمدت که امکان سرمایه گذاری وجود دارد بخش صنعت می تواند به عنوان بخش مهم در توسعه اقتصادی ناحیه مدنظر قرار گیرد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - ارزیابی شاخص های اقتصادی محلات منطقه 15 کلان شهر تهران
        هوشنگ  ظهیری
        در حال حاضر، توزیع فضايي متعادل خدمات و شاخص هاي اقتصادي ، يكي از مشكلات مديريت شهري درپاسخگويي به شهروندان است . رشد و گسترش کالبدی کلان شهر تهران و عدم توزیع امكانات و خدمات شهري متناسب و هماهنگ با آن، يكی از عوامل شكل گيري نابرابري در ميان مناطق شهر تهران مي چکیده کامل
        در حال حاضر، توزیع فضايي متعادل خدمات و شاخص هاي اقتصادي ، يكي از مشكلات مديريت شهري درپاسخگويي به شهروندان است . رشد و گسترش کالبدی کلان شهر تهران و عدم توزیع امكانات و خدمات شهري متناسب و هماهنگ با آن، يكی از عوامل شكل گيري نابرابري در ميان مناطق شهر تهران مي باشد. لذا هدف اين پروژه، ارزیابی و تحليل سطوح برخورداري محلات منطقه ۱۵ از لحاظ برخورداری از شاخص های اقتصادی و تعیین رتبه بندی محلات است. هدف، برنامه ریزی تبدیل وضعیت موجود به وضع مطلوب پیشرفت و آبادانی است پژوهش حاضر بر حسب هدف در حیطه پژوهش‌های کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات در حیطه پژوهش‌های پیمایشی قرار گرفته است .در پژوهش حاضر جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل شبکه ANP و برای رتبه بندی محلات از روش تایپسیس استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که در بین شاخصهای اقتصادی، توان پرداخت هزینه های زندگی با وزن ۰.۱۵۴رتبه اول، میزان پس انداز ماهیانه با وزن ۰.۱۵۳ رتبه دوم و استطاعت تأمین مسکن با وزن ۰.۱۳۱ رتبه سوم را کسب کرده است. بر اساس روش تایپسیس ابوذر ناحیه ۲ رتبه اول‌ ، افسریه جنوبی ناحیه ۵ رتبه دوم و مشیریه ناحیه ۴ رتبه سوم را کسب کرده است. بر اساس یافته ها پیشنهاد می شود شهرداری با حمایت و مشارکت نهادهای دولتی جهت کاهش فاصله طبقاتی، توزیع برابر منابع، فراهم کردن مسکن مناسب و شرایط پایدار اقتصادی برای کلیه افراد، اقدامات و سرمایه گذاری جهت زیرساخت حمل و نقل عمومی، برنامه ریزی منسجم جهت استفاده از منابع،فرصت برابر جهت دستیابی همه افراد به مشاغل را در بر گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - بررسی وضعیت مؤلفه های تربیت اقتصادی در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم رشته علوم انسانی
        سیروس محمودی
        پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مؤلفه های تربیت اقتصادی در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتاب-های درسی دوره متوسطه دوم می باشد که با روش نمونه گیری هدفمند شش عنوان (دین و زندگی، جامعه-شن چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مؤلفه های تربیت اقتصادی در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتاب-های درسی دوره متوسطه دوم می باشد که با روش نمونه گیری هدفمند شش عنوان (دین و زندگی، جامعه-شناسی ، اقتصاد، کارگاه کارآفرینی، هویت اجتماعی و جغرافیا) با 12 جلد کتاب به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. واحد تحلیل مضمون و تصویر بود. ابزار اندازه گیری چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که روایی آن مورد تأیید کارشناسان بوده و پایایی آن با روش ویلیام اسکات92 درصد محاسبه شده است و شیوه پردازش داده ها بر اساس روش آنتروپی شانون بوده است. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر این است که در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم رشته علوم انسانی، به ترتیب مؤلفه های «تأکید بر اهمیت شغل، کار و کارآفرینی» با 547فراوانی(7/55درصد) و «مشارکت و همکاری» با 75فراوانی(6/7درصد) دارای بیشترین فراوانی و مؤلفه های «اهمیت و ارزش تلاش و پشتکار» با 5فراوانی(5/0درصد) و «کسب روزی از راه های مشروع و حلال» با 8فراوانی(8/0درصد) دارای کمترین فراوانی بوده است و از نظرشاخص ضریب اهمیت مؤلفه های «مبارزه با فقر اقتصادی» و «آشنایی با احکام اقتصادی اسلام» با ضرایب اهمیت101/0 و 098/0 دارای بیشترین ضریب اهمیت و مؤلفه های «آشنایی با مفهوم تورم» و «مشارکت و همکاری» با ضرایب اهمیت 011/0 و 013/0 دارای کمترین ضریب اهمیت بوده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - واکاوی فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی در ایران
        بهروز روستاخیز سمیه کاظمی
        تشکل‌های تعاونی به‌مثابۀ نهادهایی کهن که متکی بر سرمایۀ اجتماعی هستند، در دوران مدرن نیز از یاریگران دولت‌ها در حل مسائل اجتماعی تلقی می‌شوند. در قوانین ایران نیز با هدف بهره‌گیری از ظرفیت این نهادها، ابتکاراتی چون تأسیس تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی مطرح شده است. ا چکیده کامل
        تشکل‌های تعاونی به‌مثابۀ نهادهایی کهن که متکی بر سرمایۀ اجتماعی هستند، در دوران مدرن نیز از یاریگران دولت‌ها در حل مسائل اجتماعی تلقی می‌شوند. در قوانین ایران نیز با هدف بهره‌گیری از ظرفیت این نهادها، ابتکاراتی چون تأسیس تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی مطرح شده است. اما این تعاونی‌ها در عمل با چالش‌هایی مواجه بوده‌اند که موجب عدم‌توفیق آن‌ها شده است. از همین رو، پژوهش حاضر مبتنی بر یک رویکرد کیفی و با هدف دست‌یابی به راهبردهایی پیشنهادی در جهت استفاده از ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود برای تعاونی‌های مذکور به‌منظور مقابله با چالش‌های پیش روی آن‌ها انجام شده است. در این راستا در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر علاوه بر منابع و اسناد مکتوب و اینترنتی، متن گفت‌وگو با ۳۰ نفر از صاحب‌نظران، ذی‌نفعان و ذی‌مدخلان این حوزه نیز به شیوۀ «تحلیل مضمون» تحلیل شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، تعاونی‌های مذکور از «ظرفیت‌ها و فرصت‌های قانونی تسهیل‌گر»، امکان «نیل به انتفاع عمومی در چهارچوب ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی» و پتانسیل «شکوفایی ظرفیت‌های بومی و محلی شهرستان‌ها» برخوردارند و در برابر خود، چالش‌هایی همچون «رویه‌های قانونی دست‌‌وپا‌گیر و عدم‌ضمانت اجرایی آن‌ها»، «تعامل نامطلوب و ‌حمایت‌نکردن بایستة ساختارهای دولتی از تعاونی‌ها»، «دشواری‌ در تأمین مالی فعالیت‌ها» و «نهادینه‌شدن بی‌اعتمادی به تعاونی‌ها» را دارند. در نهایت، بر اساس یافته‌های پژوهش، این راهبردها برای موفقیت تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی پیشنهاد شده است: «تدقیق قوانین»؛ «اعتمادسازی ساختاری»؛ «تبلیغات کارآمد و آموزش»؛ «توسل به مدیریت تاب‌آور»؛ «شبکه‌سازی»؛ و «کارآفرینی اجتماعی مبتنی بر احصاء و استفاده از ظرفیت‌های محلی». پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - بررسی تاثیر پیچیدگی و رشد اقتصادی بر انتشار گاز دی اکسید کربن (مطالعه موردی کشور ایران)
        محمد  اره کش سلماسی سیدکمال صادقی
        هدف از این مقاله بررسی رابطه منحنی کوزنتس محیطی (EKC)و شاخص پیچیدگی اقتصادی (ECI) به عنوان عنصر متمایز کننده حجم تولید برای کشور ایران است.برای بررسی رابطه بین متغیرها از مدل اصلاح خطای بردار(VECM) برای دوره زمانی 1389-1399 با تکنیکهای حداقل مربعات پویا،حداقل مربعات ا چکیده کامل
        هدف از این مقاله بررسی رابطه منحنی کوزنتس محیطی (EKC)و شاخص پیچیدگی اقتصادی (ECI) به عنوان عنصر متمایز کننده حجم تولید برای کشور ایران است.برای بررسی رابطه بین متغیرها از مدل اصلاح خطای بردار(VECM) برای دوره زمانی 1389-1399 با تکنیکهای حداقل مربعات پویا،حداقل مربعات اصلاح شده،آزمون همجمعی و آزمون جوهانسون استفاده شد. برای بررسی عوامل موثر بر انتشار گاز دی اکسید کربن،از متغیرهای سنتی که داده های منحنی کوزنتس محیطی رابین سالهای 1389-1399 نشان می دهد استفاده شده است.این متغیرها عبارتند از تولید ناخالص داخلی سرانه،جمعیت شهری،مصرف برق(کیلووات ساعت سرانه)،سرمایه گذاری مستقیم خارجی،واردات و صادرات کالا و خدمات(درصد تولید ناخالص داخلی) که از مرکز آمار ایران ،سازمان محیط زیست و بانک مرکزی تهیه شده است..برای بدست آوردن پیچیدگی اقتصادی(ECI) از مدل پیشنهادی هیدالگو و هاوس مان (2009) استفاده شد.نتایج تحقیق نشان می دهد پیچیدگی اقتصادی بر انتشار گاز دی اکسید کربن تاثیری ندارد اما افزایش تولید و مصرف انرژی و افزایش صادرات و کاهش واردات بر انتشار گاز دی اکسید کربن موثر است.همچنین بین افزایش درآمد سرانه،سرمایه گذاری مستقیم خارجی و انتشار گاز دی اکسید کربن رابطه معنی داری یافت نشد.طبق نتایج تحقیق پیشنهاد می شود از انرژیهای تجدیدپذیر در تولید استفاده شود و قوانین صادراتی و وارداتی برمبنای کاهش مخاطرات زیست محیطی باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - نگاهی تحلیلی در خصوص اثر تحریم‌های اقتصادی بر تجارت محصولات کشاورزی ایران
        مصطفی بنی اسدی
        از سال 1387 و به بهانه فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران، تحریم‌های بی سابقه‌ای علیه کشور اعمال گردید که اثرات قابل توجهی در اقتصاد کشور برجای گذاشت. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر تحریم‌های هسته‌ای بر روابط، ترکیب کالاها، شرکا و تراز تجاری بخش کشاورزی ایران است. برای این چکیده کامل
        از سال 1387 و به بهانه فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران، تحریم‌های بی سابقه‌ای علیه کشور اعمال گردید که اثرات قابل توجهی در اقتصاد کشور برجای گذاشت. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر تحریم‌های هسته‌ای بر روابط، ترکیب کالاها، شرکا و تراز تجاری بخش کشاورزی ایران است. برای این منظور از روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل داده‌های سری زمانی تجاری ایران استفاده شد. در این تحلیل چهار دوره پیش از تحریم (1386-1378)، دوره شروع و اعمال تحریم (1390-1387)، دوره تشدید تحریم (1393-1391) و دوره پساتحریم و پسا برجام (1395-1394) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های این مطالعه از گمرک جمهوری اسلامی ایران جمع‌آوری شد. نتایج مطالعه نشان می‌دهد تحریم‌ها بر صادرات کشاورزی اثر مثبت داشته ولی شرکای تجاری کشور را تغییر داده است. همچنین تحریم‌ها برخلاف انتظار منجر به کاهش واردات محصولات کشاورزی و مواد غذایی نشده است، اما روابط تجاری، مبادی وارداتی و شرکای تجاری را تغییر داده و در عین حال ترکیب کالاهای وارداتی تغییر نکرده است. همچنین بعد از شروع تحریم‌ها، تراز تجاری بخش کشاورزی رو به بهبود بوده است. براساس نتایج این مطالعه و تجربیات دوران پیش و پس از تحریم می‌توان یک نقشه تجاری برای آینده در مواجهه با تحریم‌ها و با رویکرد اقتصاد مقاومتی تدوین نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - بازشناسی ظرفیتهای رقابت¬پذیری زمینه¬گرای شهری در توسعه شهرها و مناطق
        اصغر مولایی
        زمینه ها به مثابه عوامل و عناصر ارزشمند بومی می توانند جایگاهی پررنگ در بازتعریف رقابت پذیری و توسعه شهری و منطقه-ای دارا باشد. جستجوی زمینه های هویتی بویژه در ابعاد طبیعی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، مزیت های رقابتی پایداری را پیش-روی رقابت پذیری می نهد که اتکاء چکیده کامل
        زمینه ها به مثابه عوامل و عناصر ارزشمند بومی می توانند جایگاهی پررنگ در بازتعریف رقابت پذیری و توسعه شهری و منطقه-ای دارا باشد. جستجوی زمینه های هویتی بویژه در ابعاد طبیعی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، مزیت های رقابتی پایداری را پیش-روی رقابت پذیری می نهد که اتکاء بر آنها آینده ای مطلوب را نمایان می سازد. این پژوهش با هدف تبیین جایگاه زمینه های هویتی در رقابت پذیری شهری و چگونگی ایجاد مزیت های رقابتی زمینه گرا می باشد که با روش پژوهش تحلیلی و اسنادی با راهبردی زمینه-مدار انجام شده است. مزیت های رقابتی زمینه گرا در زمینه های طبیعی، جغرافیایی، تاریخی، فضایی_کالبدی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و ورزشی قابل تعریف است. زمینه ها به عنوان مجموعه ای از عناصر ذاتی و جدایی ناپذیر پدیده ها، تجلی گر هویت آنهاست. زمینه های شهرها و مناطق، برخاسته از ابعاد سازنده مکانی، زمانی، فرهنگی، اجتماعی و سایر مولفه های وجودی است. این زمینه ها معرف هویت پویای شهرها و مناطق در گذر زمان و مکان و وجه تمایز آنها محسوب می شود. شناخت و تمرکز و تاکید بر زمینه های ارزشمند هویتی شهرها و مناطق در راستای توانمندسازی و پایداری می تواند به ارتقای رقابت پذیری آنها کمک نماید. به عبارت دیگر، زمینه ها محل رشد، ترقی و قدرت رقابتی شهرها و مناطق می باشند. مهمترین راهبردهای پیشنهادی عبارتند از: احترام به زمینه ها در توسعه شهری و منطقه ای، خلق مزیت های رقابتی معطوف به زمینه ها و برندسازی آنها، توسعه زیرساختهای گردشگری مذهبی؛ برندسازی و توسعه زیرساختهای گردشگری تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، طبیعی و زیست محیطی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - توسعه سیاسی و تاثیر آن بر محیط کسب و کار
        سعید امیدیان پور يگانه اختري
        ازجمله عوامل مؤثر بـر رشـد اقتصادی میتوان به توسعه سیاسی و آزادی اقتصادی اشاره کرد. محیط کسب و کاری از جمله شاخصهای تعیین کننده وضعیت اقتصادی کشور ها است که سازمان های جهانی، سرمایه گذاران و تولیدکنندگان بر اساس آن به تجزیه و تحلیل موقعیت اقتصادی کشورها میپردازند. بهبو چکیده کامل
        ازجمله عوامل مؤثر بـر رشـد اقتصادی میتوان به توسعه سیاسی و آزادی اقتصادی اشاره کرد. محیط کسب و کاری از جمله شاخصهای تعیین کننده وضعیت اقتصادی کشور ها است که سازمان های جهانی، سرمایه گذاران و تولیدکنندگان بر اساس آن به تجزیه و تحلیل موقعیت اقتصادی کشورها میپردازند. بهبود محیط کسب و کار در کشورها منجر به بهبود شرایط برای فعالیت مؤثر و مفید تمام فعالان اقتصادی گردیده تا تمامی بخشها بتوانند از موقعیت بالقوه خود استفاده کنند. این امر باعث افزایش سرمایه گذاری داخلی و خارجی، فرصتهای شغلی و بهره وری عوامل تولید و بهبود بسیاری دیگر از مؤلفه های اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. محیط کسب و کار، از عوامل مهمی تأثیر میپذیرد که بی تردید یکی از مهمترین آنها، اقتصاد سیاسی میباشد.از این رو، مطالعه حاضر به بررسی تطبیقی تاثیر توسعه سیاسی بر محیط کسب وکار می پردازد. همچنین در یک برهه تاریخی مدارک نشان میدهند که دولت ها فعالیت نامتعارفی مانند سرکوب معترضان و عدم وجود آزادی عمل در انتخابات و عدالت در سیستم های سیاسی وجود داشته است. با گذشت زمان روند سیاسی در کشوری مانند آمریکا رو به به تحول رفت و روندی به سوی سازمانی شدن در پیش گرفت که باعث ایجاد کنسرسیوم های سیاسی شد. بر اساس نتایج مطالعه میتوان بیان داشت، کشورهایی که در بهبود شاخصهای اقتصاد سیاسی موفقتر عمل کردهاند دارای محیط کسب و کار بهتری هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - ارزیابی اثر آموزش پیش از دبستان بر رشد اقتصادی ایران
        یحیی محقق
        ارزیابی آثار آموزشی در مراحل مختلف تحصیلی، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی سیاستگذاران و فرادستان اقتصادی در کشورهای مختلف بوده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر آموزش پیش از دبستان بر رشد اقتصادی در ایران است. اطلاعات و داده‌های آماری این پژوهش از داده‌های بودجه خانوار چکیده کامل
        ارزیابی آثار آموزشی در مراحل مختلف تحصیلی، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی سیاستگذاران و فرادستان اقتصادی در کشورهای مختلف بوده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر آموزش پیش از دبستان بر رشد اقتصادی در ایران است. اطلاعات و داده‌های آماری این پژوهش از داده‌های بودجه خانوار مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و بانک جهانی برای دوره 1386 تا 1396 استخراج شده است. یافته‌های تجربی نشان می‌دهد، سرمایه‌گذاری در آموزش پیش از دبستان، دبستان و سرمایه‌گذاری در آموزش عالی، تاثیر مثبت و معنی‌داری بر رشد اقتصادی استانهای ایران داشته است. با عنایت به نتایج حاصله می‌توان نتیجه گرفت که سرمایه‌گذاری در آموزش پیش از دبستان و دبستان از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا به برنامه ریزان کلان کشور توصیه میشود که برای پرورش و تربیت نیروی انسانی کارامددر عرصه فعالیت های اقتصادی می بایست سرمایه گذاری های راهبردی و بلند مدت در آموزش هدفمند در سطوح مختلف آموزشی انجام پذیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - الگوی مواجهه با پیامدهای خارجی منفی اقتصادی آلودگی هوای شهر تهران بر اساس موازین اسلامی
        عطیه  شفیعی حسن سبحانی
        پیامد های خارجی منفی اقتصادی ناشی از فعالیت های بنگاه های اقتصادی و وسایل نقلیه موتوری است که به صورت مستقیم وغیر مستقیم آلودگی را انتشار داده و عاملان آن عمدتا درصدد جبران این پیامدها بر نمی آیند. دین اسلام بر اساس قواعدی مخالفت جدی خود را با آسیب رساندن به محیط و جبرا چکیده کامل
        پیامد های خارجی منفی اقتصادی ناشی از فعالیت های بنگاه های اقتصادی و وسایل نقلیه موتوری است که به صورت مستقیم وغیر مستقیم آلودگی را انتشار داده و عاملان آن عمدتا درصدد جبران این پیامدها بر نمی آیند. دین اسلام بر اساس قواعدی مخالفت جدی خود را با آسیب رساندن به محیط و جبران نکردن آن ابراز نموده است. این مطالعه به بررسی نحوه ی مواجهه دین اسلام با آثار خارجی منفی اقتصادی می پردازد. روش تحقیق کیفی داده بنیاد بوده و به کمک نمونه گیری غیر تصادفی 15 نفره از مدیران و کارکنان دولتی و شهرداری تهران و نخبگان اقتصاد اسلامی و انجام مصاحبه ی دقیق با آنها صورت گرفته است. براساس نتایج الگو ، کارایی آموزه های اقتصادی اسلام در جهت بهبود مشکلات ناشی از پیامدهای خارجی اقتصادی، وابسته به ارتقاء جایگاه اقتصاد محیط زیست بوده و پس از انجام این مهم است که می توان به کمک عوامل زمینه ای، مداخله گر و توسعه ای متوازن، الگوی محیط زیستی اسلامی را تجربه نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - تاثیر توزیع مجدد نسبی بر رشد اقتصادی
        مرضیه اسفندیاری محدثه رحیمی
        توزیع عادلانه درآمد از مهم ترین اهداف کلان اقتصادی کشورها محسوب می شود، نظریه پردازان اقتصادی در رابطه با تاثیر نابرابری درامد بر رشد اقتصادی دو دیدگاه متفاوت را ارائه می دهند، ومطالعات بسیاری در این رابطه صورت گرفته است که در برخی از مطالعات نابرابری درامد بر رشد ا چکیده کامل
        توزیع عادلانه درآمد از مهم ترین اهداف کلان اقتصادی کشورها محسوب می شود، نظریه پردازان اقتصادی در رابطه با تاثیر نابرابری درامد بر رشد اقتصادی دو دیدگاه متفاوت را ارائه می دهند، ومطالعات بسیاری در این رابطه صورت گرفته است که در برخی از مطالعات نابرابری درامد بر رشد اقتصادی تأثیر مثبت دارد ودر برخی دیگر اثر منفی می‌گذارد. در اکثر مطالعات موقعیت جامعه از منظر نابرابری درامدی با محاسبه ضریب جینی مشخص می‌شود. ضریب جینی بر مبنای درامد قبل از کسر مالیات و پرداخت اجباری است. از آنجا که مالیات ها به عنوان ابزاری برای بهبود وضعیت توزیع درآمد می باشند محاسبه ضریب جینی بر اساس درآمد پس از پرداخت های اجباری و مالیات ها می تواند امکان دسترسی به تصویر دقیق تری از توزیع درآمد جامعه و پیامدهای آن ایجاد کند. با توجه به تاثیر توزیع مجدد درامد بر نابرابری درامد، مطالعه حاضر به بررسی تاثیر توزیع مجدد نسبی بر رشد اقتصادی با بهره گیری از دادههای اقتصاد ایران در فاصله ی سال های1357 تا 1396 و با استفاده از تکنیک گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) می‌پردازد. نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که توزیع مجدد نسبی تاثیر منفی ومعناداری بر رشد اقتصادی در فاصله ی سال های مورد بررسی دارد. بر اساس یافته های مطالعه با استفاده از شاخص توزیع مجدد نسبی، رابطه ی غیر مستقیم رشد اقتصادی ونابرابری تایید می‌شود. نتایج این مطالعه نشان می دهد که مالیات ها و پرداخت های انتقالی به عنوان ابزارهای توزیع درامد محرک رشد اقتصادی است. در حالی که بر اساس ضریب جینی متعارف، نابرابری درآمد منجر به افزایش رشد اقتصادی می شود.بنابراین ارائه سنجش مناسبی از نابرابری درامدی به درک صحیح تر و تدوین سیاست های کارامد در جهت برابری درآمد منتج می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - مدل سازی تاثیر بلندمدت سیاست های ارزی بر رشد اقتصادی در ایران: رويكرد پويايي سيستمي
        محمد  غفاری فرد حسین  رضایی
        تعیین بهینه نرخ ارز در رقابت پذیری کالاهای تولید داخل نسبت به موارد مشابه خارجی نقش مهمی دارد. تعیین سیاستهای ارزی مختلف تاثیر متفاوتی بر متغیرهای کلان اقتصاد از جمله نرخ رشد اقتصادی در بلندمدت خواهد داشت. در این مقاله تلاش شده است تا با طراحی مدل پویایی سیستمی تاثیر ت چکیده کامل
        تعیین بهینه نرخ ارز در رقابت پذیری کالاهای تولید داخل نسبت به موارد مشابه خارجی نقش مهمی دارد. تعیین سیاستهای ارزی مختلف تاثیر متفاوتی بر متغیرهای کلان اقتصاد از جمله نرخ رشد اقتصادی در بلندمدت خواهد داشت. در این مقاله تلاش شده است تا با طراحی مدل پویایی سیستمی تاثیر تغییرات نرخ ارز بر توليد ملی با استفاده از نرم افزار ونسیم براي دوره زمانی 1396 تا 1420 شبیه سازی شود. مدل در چهار حالت متفاوت تثبیت نرخ ارز، جهش چند برابری ، افزایش اولیه و افزایش مداوم ارز بر اساس مابه التفاوت تورم داخل از میانگین تورم جهانی شبیه سازی می شود. نتایج نشان می دهد با تثبیت نرخ ارز، تراز تجاری ایران جز در سالهای اولیه همواره منفی شده و در سیاست جهش چند برابری به دلیل تاثیر منفی این جهش تراز تجاری و تولید ملی اندکی بهبود می یابد و در سیاست افزایش اولیه نرخ ارز، نرخ رشد تولید ناخالص ملی نسبت به تثبیت نرخ ارز و جهش یکباره بیشتر است.با توجه به تاثیر مثبت بلندمدت نظام ارزی مدیریت شناور بر تراز تجاری و تولید پیشنهاد میگردد سیاستگذاران پولی کشور تنها سیاستهای ارزی مدیریت شناور را در دستورکار خود قرار دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - اثر شوک‌های نفتی بر بی‌ثباتی سیاسی، مالی و اقتصادی در اقتصاد ایران
        سیده زهرا بهروزی هادی کشاورز پرویز حاجیانی
        چکیده: از مهم‌ترین اهداف هر دولت و کشوری رسیدن به پایداری و ثبات در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، مالی و سیاسی است. مطالعه حاضر اثر شوک‌های نفتی بر ریسک سیاسی، مالی و اقتصادی در اقتصاد ایران با استفاده از چارچوب مدل خود رگرسیون برداري ساختاري (SVAR) در بازه زمانی چکیده کامل
        چکیده: از مهم‌ترین اهداف هر دولت و کشوری رسیدن به پایداری و ثبات در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، مالی و سیاسی است. مطالعه حاضر اثر شوک‌های نفتی بر ریسک سیاسی، مالی و اقتصادی در اقتصاد ایران با استفاده از چارچوب مدل خود رگرسیون برداري ساختاري (SVAR) در بازه زمانی 1398:4-1379:1 را بررسی می کند. نتایج توابع واکنش آنی نشان می‌دهد که شوک مثبت قیمت نفت منجر به افزایش شاخص ریسک سیاسی در دوره‌ی کوتاه‌مدت شده است که مطابق انتظارات تئوریک بوده است. همچنین شوک مثبت تقاضای کل نفت واکنش مثبت شاخص ریسک را به دنبال داشته و منجر به کاهش ریسک ‌شده است. متغیر مجازی تحریم بیشترین اثر را بر ریسک سیاسی ثبت کرده است. شوک مثبت عرضه و تقاضای کل نفت منجر به کاهش معنادار ریسک مالی شده است. ریسک اقتصادی نیز به مقدار ناچیزی به شوک تقاضای کل و شوک تحریم واکنش معنادار نشان می‌دهد که درنتیجه آن ریسک افزایش می‌یابد. نتایج تجزیه واریانس نشان میدهد از میان سه ریسک بیشترین تأثیرگذاری شوک‌های نفتی به ترتیب بر ریسک مالی، سیاسی و اقتصادی بوده است. ریسک مالی و اقتصادی بیشترین تأثیر خود را از شوک تقاضای کل داشته‌اند و ریسک سیاسی از شوک قیمت نفت داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - واکاوی فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی در ایران
        بهروز روستاخیز سمیه کاظمی
        تشکل‌های تعاونی به‌مثابة نهادهایی کهن که متکی بر سرمایۀ اجتماعی هستند، در دوران مدرن نیز از یاریگران دولت‌ها در حل مسائل اجتماعی تلقی می‌شوند. در قوانین ایران نیز با هدف بهره‌گیری از ظرفیت این نهادها، ابتکاراتی چون تأسیس تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی مطرح شده است. ا چکیده کامل
        تشکل‌های تعاونی به‌مثابة نهادهایی کهن که متکی بر سرمایۀ اجتماعی هستند، در دوران مدرن نیز از یاریگران دولت‌ها در حل مسائل اجتماعی تلقی می‌شوند. در قوانین ایران نیز با هدف بهره‌گیری از ظرفیت این نهادها، ابتکاراتی چون تأسیس تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی مطرح شده است. اما این تعاونی‌ها در عمل با چالش‌هایی مواجه بوده‌اند که موجب عدم‌توفیق آن‌ها شده است. از همین رو، پژوهش حاضر مبتنی بر یک رویکرد کیفی و با هدف دست‌یابی به راهبردهایی پیشنهادی در جهت استفاده از ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود برای تعاونی‌های مذکور به‌منظور مقابله با چالش‌های پیش روی آن‌ها انجام شده است. در این راستا در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر علاوه بر منابع و اسناد مکتوب و اینترنتی، متن گفت‌وگو با ۳۰ نفر از صاحب‌نظران، ذی‌نفعان و ذی‌مدخلان این حوزه نیز به شیوة «تحلیل مضمون» تحلیل شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، تعاونی‌های مذکور از «ظرفیت‌ها و فرصت‌های قانونی تسهیل‌گر»، امکان «نیل به انتفاع عمومی در چهارچوب ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی» و پتانسیل «شکوفایی ظرفیت‌های بومی و محلی شهرستان‌ها» برخوردارند و در برابر خود، چالش‌هایی همچون «رویه‌های قانونی دست‌‌وپا‌گیر و عدم‌ضمانت اجرایی آن‌ها»، «تعامل نامطلوب و ‌حمایت‌نکردن بایستة ساختارهای دولتی از تعاونی‌ها»، «دشواری‌ در تأمین مالی فعالیت‌ها» و «نهادینه‌شدن بی‌اعتمادی به تعاونی‌ها» را دارند. در نهایت، بر اساس یافته‌های پژوهش، این راهبردها برای موفقیت تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی پیشنهاد شده است: «تدقیق قوانین»؛ «اعتمادسازی ساختاری»؛ «تبلیغات کارآمد و آموزش»؛ «توسل به مدیریت تاب‌آور»؛ «شبکه‌سازی»؛ و «کارآفرینی اجتماعی مبتنی بر احصاء و استفاده از ظرفیت‌های محلی». پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - بررسی تاثیر پیچیدگی و رشد اقتصادی بر انتشار گاز دی اکسید کربن (مطالعه موردی: کشور ایران)
        سیدکمال صادقی محمد  اره کش سلماسی
        هدف از این مقاله بررسی رابطه منحنی کوزنتس محیطی (EKC)و شاخص پیچیدگی اقتصادی (ECI) به عنوان عنصر متمایز کننده حجم تولید برای کشور ایران است.برای بررسی رابطه بین متغیرها از مدل اصلاح خطای بردار(VECM) برای دوره زمانی 1389-1399 با تکنیکهای حداقل مربعات پویا،حداقل مربعات ا چکیده کامل
        هدف از این مقاله بررسی رابطه منحنی کوزنتس محیطی (EKC)و شاخص پیچیدگی اقتصادی (ECI) به عنوان عنصر متمایز کننده حجم تولید برای کشور ایران است.برای بررسی رابطه بین متغیرها از مدل اصلاح خطای بردار(VECM) برای دوره زمانی 1389-1399 با تکنیکهای حداقل مربعات پویا،حداقل مربعات اصلاح شده،آزمون همجمعی و آزمون جوهانسون استفاده شد. برای بررسی عوامل موثر بر انتشار گاز دی اکسید کربن،از متغیرهای سنتی که داده های منحنی کوزنتس محیطی رابین سالهای 1389-1399 نشان می دهد استفاده شده است.این متغیرها عبارتند از تولید ناخالص داخلی سرانه،جمعیت شهری،مصرف برق(کیلووات ساعت سرانه)،سرمایه گذاری مستقیم خارجی،واردات و صادرات کالا و خدمات(درصد تولید ناخالص داخلی) که از مرکز آمار ایران ،سازمان محیط زیست و بانک مرکزی تهیه شده است..برای بدست آوردن پیچیدگی اقتصادی(ECI) از مدل پیشنهادی هیدالگو و هاوس مان (2009) استفاده شد.نتایج تحقیق نشان می دهد پیچیدگی اقتصادی بر انتشار گاز دی اکسید کربن تاثیری ندارد اما افزایش تولید و مصرف انرژی و افزایش صادرات و کاهش واردات بر انتشار گاز دی اکسید کربن موثر است.همچنین بین افزایش درآمد سرانه،سرمایه گذاری مستقیم خارجی و انتشار گاز دی اکسید کربن رابطه معنی داری یافت نشد.طبق نتایج تحقیق پیشنهاد می شود از انرژیهای تجدیدپذیر در تولید استفاده شود و قوانین صادراتی و وارداتی برمبنای کاهش مخاطرات زیست محیطی باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - بررسی وضعیت مؤلفه¬های تربیت اقتصادی در کتاب¬های درسی دوره متوسطه دوم رشته علوم انسانی
        سیروس  محمودی
        پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مؤلفه های تربیت اقتصادی در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتاب های درسی دوره متوسطه دوم می باشد که با روش نمونه گیری هدفمند شش عنوان (دین و زندگی، جامعه شن چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مؤلفه های تربیت اقتصادی در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتاب های درسی دوره متوسطه دوم می باشد که با روش نمونه گیری هدفمند شش عنوان (دین و زندگی، جامعه شناسی ، اقتصاد، کارگاه کارآفرینی، هویت اجتماعی و جغرافیا) با 12 جلد کتاب به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. واحد تحلیل مضمون و تصویر بود. ابزار اندازه گیری چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که روایی آن مورد تأیید کارشناسان بوده و پایایی آن با روش ویلیام اسکات93 درصد محاسبه شده است و شیوه پردازش داده ها بر اساس روش آنتروپی شانون بوده است. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر این است که در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم رشته علوم انسانی، به ترتیب مؤلفه های «تأکید بر اهمیت شغل، کار و کارآفرینی» با 547فراوانی(7/55درصد) و «مشارکت و همکاری» با 75فراوانی(6/7درصد) دارای بیشترین فراوانی و مؤلفه های «اهمیت و ارزش تلاش و پشتکار» با 5فراوانی(5/0درصد) و «کسب روزی از راه های مشروع و حلال» با 8فراوانی(8/0درصد) دارای کمترین فراوانی بوده است و از نظرشاخص ضریب اهمیت مؤلفه های «مبارزه با فقر اقتصادی» و «آشنایی با احکام اقتصادی اسلام» با ضرایب اهمیت101/0 و 098/0 دارای بیشترین ضریب اهمیت و مؤلفه های «آشنایی با مفهوم تورم» و «مشارکت و همکاری» با ضرایب اهمیت 011/0 و 013/0 دارای کمترین ضریب اهمیت بوده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - اثر جانشینی پول بر توزیع درآمد در ایران
        رحمان سعادت اسمعیل ابونوری یونس سعیدی
        مسئلة جانشینی پول هر روز در اقتصاد کشور بعد بیشتری پیدا می‌کند و افزایش سیاست‌های اقتصادی کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد در این راستا هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر جانشینی پول بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران میباشد. برای این منظور از دادهای دوره زمانی ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۹ برا چکیده کامل
        مسئلة جانشینی پول هر روز در اقتصاد کشور بعد بیشتری پیدا می‌کند و افزایش سیاست‌های اقتصادی کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد در این راستا هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر جانشینی پول بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران میباشد. برای این منظور از دادهای دوره زمانی ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۹ برای اقتصاد ایران استفاده شده است. نتایج برآورد مدل به روش حداقل مربعات معمولی نشان داد جانشینی پول اثر مثبت بر نابرابری درامد داشته است. جانشینی پول در ایران طبق داده ها روندی صعودی داشته و در سال 1399 به 0.355262 رسیده است. این امر نشان میدهد در کشور پول های خارجی از کاربرد بیشتری برخوردار است و مردم در پرتفوی خود از ارز خارجی استفاده میکنند که باعث افزایش فاصله ی طبقاتی و نابرابری درآمدی شده است به بیان دیگر مسئلة دلاریزه شدن رو به افزایش بوده که باعث نا کارآمدی اقتصاد کشور و عدم برآورد نیاز جامعه از لحاظ رفاه اقتصادی یکی از پیامد های آشکار و پر اهمیت برای یک کشور میباشد از طرفی دیگر تاثیر این پیامد بر متغیرهای مهم این پژوهش در می یابیم که رابطه ی بین جانشینی پول و مربع تولید ناخالص داخلی، مثبت و رابطه بین خود تولید ناخالص داخلی و ضریب جینی منفی بوده است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - بررسی مولفه های توسعه اقتصادی صنعت توریسم در شهر کرمانشاه
        فاطمه   جلائی پور میثم موسائی نیره پیراهری منصور وثوقی منصور شریفی
        هدف اصلی مقاله بررسی مولفه های توسعه اقتصادی صنعت توریسم شهر کرمانشاه می باشد .گردشگری سفری موقتی و کوتاه است که در آن گردشگر برای سیر و سیاحت به منطقه‌ای خارج از محل سکونت و کار خود می‌رود. گردشگری به جابجایی موقت مردم به مکانی خارج از محل زندگی و کار معمولی‌شان و اط چکیده کامل
        هدف اصلی مقاله بررسی مولفه های توسعه اقتصادی صنعت توریسم شهر کرمانشاه می باشد .گردشگری سفری موقتی و کوتاه است که در آن گردشگر برای سیر و سیاحت به منطقه‌ای خارج از محل سکونت و کار خود می‌رود. گردشگری به جابجایی موقت مردم به مکانی خارج از محل زندگی و کار معمولی‌شان و اطلاق شده است. به طوری که مسافران در مدت اقامت مقصد، فعالیت‌هایی انجام می‌دهند و برای رفع نیازهای آن‌ها تسهیلات ویژه‌ای فراهم می‌شود .گردشگری از دیرباز با اشکال خاص خود در جوامع بشری بر اساس انگیزه، اصل سفر و جابه‌جایی وجود داشته و طی مراحلی سیر تکاملی خود را طی کرده است. تحول اساسی در گردشگری را می‌توان با انقلاب صنعتی شناخت که تحول شگرفی در زندگی و به خصوص حمل‌ و نقل به وجود آورد. امروزه فعالیت‌های گردشگری به عنوان بخش چهارم فعالیت‌های انسان پس از کشاورزی و صنعت و خدمات محسوب می‌گردد و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در سال 2020 میلادی به‌عنوان سودآورترین صنعت جهان درآید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در توسعه صنعت گردشگری باید به نقاط قوت آن در کرمانشاه از جمله وجود آثار تاریخی و میراث فرهنگی غنی در کنار وجود زیر ساخت های عمرانی توجه وافر داشت و از ظرفیت بالقوه توسعه این صنعت استفاده کرد. با طراحی چنین الگویی انتظار می رود توسعه گردشگری به شکل معناداری باعث افزایش سطح درآمد، اشتغال و افزایش بهره وری گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - ارزیابی میزان تاب آوری اقتصادی ایران و تعیین عوامل مؤثر بر آن : قبل و بعد از برجام
        مریم  خلیلی اصل   فرهاد  خداداد کاشی
        چکیده در این تحقیق میزان تاب آوری اقتصاد ایران قبل و بعد از برجام و عوامل مؤثر بر آن ارزیابی می شود. برای اندازه-گیری تاب آوری اقتصادی ایران از یک شاخص ترکیبی استفاده می شود. این شاخص ترکیبی سه بعد ثبات اقتصادی، اثرات رفاهی، تمرکز و تنوع صادراتی را پوشش می دهد. نتایج م چکیده کامل
        چکیده در این تحقیق میزان تاب آوری اقتصاد ایران قبل و بعد از برجام و عوامل مؤثر بر آن ارزیابی می شود. برای اندازه-گیری تاب آوری اقتصادی ایران از یک شاخص ترکیبی استفاده می شود. این شاخص ترکیبی سه بعد ثبات اقتصادی، اثرات رفاهی، تمرکز و تنوع صادراتی را پوشش می دهد. نتایج مؤید آن است که اندازه تاب آوری اقتصادی ایران از 0.31 تا 0.51 طی سال های 1995 تا 2016 تغییر کرده است. لازم به ذکر است که اندازه این شاخص در سال 2013 بدلیل تحریم های تحمیلی سازمان ملل به کمترین میزان خود کاهش یافت. یافته های ما نشان داد که متغیرهایی همچون پیچیدگی اقتصادی، آزادی اقتصادی، حکمرانی خوب و تشکیل سرمایه اثر مثبت و معنی دار بر تاب آوری اقتصاد ایران داشته اند درحالی که بازبودن اقتصاد اثر منفی بر آن داشته است. نکته آخر اینکه تخمین مدل رگرسیون نشان داد که برجام اثر مثبت و معنی داری بر تاب آوری اقتصاد ایران داشته است. این توافق با لغو و برداشته شدن تحریم های هسته ای علیه ایران تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد ایران و بازارهای جهانی داشته است. اجرای این توافق، ورود فناوری و سرمایه گذاری های شرکت های نفتی جهان در ایران را ممکن ساخت، برجام غیر از بخش انرژی، در تجارت و دیگر سرمایه گذاری های تجاری نیز تأثیر داشته است. واژگان كليدي: تاب آوری اقتصادی، برجام، شاخص ترکیبی، پیچیدگی پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - « سیاست¬های موثر بر ساختارهای اقتصادِفرهنگ با رویکرد توسعه¬اجتماع¬محور» (مورد مطالعه، محله اسلام¬آباد کرج)
        سیما کاظمی
        رشد فزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت منسجم شهری منجر به ناکارامدی برنامه ریزی در شهرها شده، به طوری که این ناکارامدی در سطح خُرد«محله ای» بیشتر نمایان است. مفهوم توسعه اجتماع مبنا بسط یافته مفهوم توسعه مردم محور است که در پاسخ به رهیافت توسعه ای که مبنای آن رشد اقتصادی اس چکیده کامل
        رشد فزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت منسجم شهری منجر به ناکارامدی برنامه ریزی در شهرها شده، به طوری که این ناکارامدی در سطح خُرد«محله ای» بیشتر نمایان است. مفهوم توسعه اجتماع مبنا بسط یافته مفهوم توسعه مردم محور است که در پاسخ به رهیافت توسعه ای که مبنای آن رشد اقتصادی است ظهو یافته است که باعث رفاه اجتماعی نمی شود بلکه بی عدالتی را خصوص درکشورهای در حال توسعه گسترش می دهد. بطورکلی نگرش مبتنی بر اجتماع در توسعه شهری و برنامه ریزی می تواند باعث افزایش کنترل مردم بر زندگی و معیشت خودشان گردد و همچنین باعث افزایش مشارکت در تأمین خدمات عمومی می شود و نهایتا باعث ارائه طرح ها و برنامه هایی می شود که با نیازها و شرایط محلی همخوانی بیشتری دارد. در علم اقتصادِفرهنگ، به زمینه ها و بسترهای اقتصادی مورد نیاز در یک مقوله فرهنگی پرداخته می شود. مثلا سیاست ها و مسائل مالی، بودجه ریزی، قیمت گذاری، بازار عرضه و تقاضای عرصه فرهنگی. شناسایی و توجه به یکایک این عناصر به عنوان بسترها و خاستگاه اصلی تدوین راهبردهای کارآمد و عملیاتی هستند که موجبات رشد و رونق اقتصادفرهنگ را تا رسیدن به نقطه هدف آن کشور فراهم می سازند. تعیین سیاست‌های صحیح در حوزه و بخش‌های اقتصادِ فرهنگ؛ یعنی تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات فرهنگی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین عوامل توسعۀ آن است. رشد و پیشرفت اقتصادِ فرهنگ، یکی از عرصه‌هایی است که بالقوه در درون خود می‌تواند به رشد بخش‌های دیگر منجر شود. در این راستا در پژوهش حاضر ؛ سیاست های موثر در اقتصادفرهنگ در محله مرادآب کرج(اسلام آباد) با رویکرد محله مبنا مورد بررسی گردید. نتایج گویای آن است که شورای محله و مدیریت شهری با تغییر بنیادی ساختارهای برنامه ریزی محله می-توانند به پایداری اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی محله در راستای توسعه پایدار محله ای کمک شایان توجهی نمایند. در نهایت می توان گفت مدیریت منسجم محله ای، در شکل گیری محله و حفظ ساز و کار اقتصادی محله و همچنین صنایع خلاق نقش بسزایی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - بازشناسی ظرفیتهای رقابت¬پذیری زمینه¬گرای شهری در توسعه شهرها و مناطق
        اصغر مولایی
        زمینه¬ها به مثابه عوامل و عناصر ارزشمند بومی می¬توانند جایگاهی پررنگ در بازتعریف رقابت-پذیری و توسعه شهری و منطقه¬ای دارا باشد. جستجوی زمینه¬های هویتی بویژه در ابعاد طبیعی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، مزیت¬های رقابتی پایداری را پیش¬روی رقابت¬پذیری می¬نهد که اتکاء بر آنها چکیده کامل
        زمینه¬ها به مثابه عوامل و عناصر ارزشمند بومی می¬توانند جایگاهی پررنگ در بازتعریف رقابت-پذیری و توسعه شهری و منطقه¬ای دارا باشد. جستجوی زمینه¬های هویتی بویژه در ابعاد طبیعی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، مزیت¬های رقابتی پایداری را پیش¬روی رقابت¬پذیری می¬نهد که اتکاء بر آنها آینده¬ای مطلوب را نمایان می¬سازد. این پژوهش با هدف تبیین جایگاه زمینه¬های هویتی در رقابت¬پذیری شهری و چگونگی ایجاد مزیت¬های رقابتی زمینه¬گرا می¬باشد که با روش پژوهش تحلیلی و اسنادی با راهبردی زمینه¬مدار انجام شده است. مزیت¬های رقابتی زمینه¬گرا در زمینه¬های طبیعی، جغرافیایی، تاریخی، فضایی_کالبدی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و ورزشی قابل تعریف است. زمینه¬ها به عنوان مجموعه¬ای از عناصر ذاتی و جدایی¬ناپذیر پدیده¬ها، تجلی¬گر هویت آنهاست. زمینه¬های شهرها و مناطق، برخاسته از ابعاد سازنده مکانی، زمانی، فرهنگی، اجتماعی و سایر مولفه¬های وجودی است. این زمینه¬ها معرف هویت پویای شهرها و مناطق در گذر زمان و مکان و وجه تمایز آنها محسوب می¬شود. شناخت و تمرکز و تاکید بر زمینه¬های ارزشمند هویتی شهرها و مناطق در راستای توانمندسازی و پایداری می¬تواند به ارتقای رقابت¬پذیری آنها کمک نماید. به عبارت دیگر، زمینه¬ها محل رشد، ترقی و قدرت رقابتی شهرها و مناطق می¬باشند. مهمترین راهبردهای پیشنهادی عبارتند از: احترام به زمینه¬ها در توسعه شهری و منطقه¬ای، خلق مزیت¬های رقابتی معطوف به زمینه¬ها و برندسازی آنها، توسعه زیرساختهای گردشگری مذهبی؛ برندسازی و توسعه زیرساختهای گردشگری تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، طبیعی و زیست محیطی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - بررسی مولفه های توسعه اقتصادی صنعت توریسم در شهر کرمانشاه
        فاطمه   جلائی پور میثم موسائی نیره پیراهری منصور وثوقی منصور شریفی
        هدف اصلی مقاله بررسی مولفه های توسعه اقتصادی صنعت توریسم شهر کرمانشاه می باشد .گردشگری سفری موقتی و کوتاه است که در آن گردشگر برای سیر و سیاحت به منطقه‌ای خارج از محل سکونت و کار خود می‌رود. گردشگری به جابجایی موقت مردم به مکانی خارج از محل زندگی و کار معمولی‌شان و اطلا چکیده کامل
        هدف اصلی مقاله بررسی مولفه های توسعه اقتصادی صنعت توریسم شهر کرمانشاه می باشد .گردشگری سفری موقتی و کوتاه است که در آن گردشگر برای سیر و سیاحت به منطقه‌ای خارج از محل سکونت و کار خود می‌رود. گردشگری به جابجایی موقت مردم به مکانی خارج از محل زندگی و کار معمولی‌شان و اطلاق شده است. به طوری که مسافران در مدت اقامت مقصد، فعالیت‌هایی انجام می‌دهند و برای رفع نیازهای آن‌ها تسهیلات ویژه‌ای فراهم می‌شود .گردشگری از دیرباز با اشکال خاص خود در جوامع بشری بر اساس انگیزه، اصل سفر و جابه‌جایی وجود داشته و طی مراحلی سیر تکاملی خود را طی کرده است. تحول اساسی در گردشگری را می‌توان با انقلاب صنعتی شناخت که تحول شگرفی در زندگی و به خصوص حمل‌ و نقل به وجود آورد. امروزه فعالیت‌های گردشگری به عنوان بخش چهارم فعالیت‌های انسان پس از کشاورزی و صنعت و خدمات محسوب می‌گردد و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در سال 2020 میلادی به‌عنوان سودآورترین صنعت جهان درآید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در توسعه صنعت گردشگری باید به نقاط قوت آن در کرمانشاه از جمله وجود آثار تاریخی و میراث فرهنگی غنی در کنار وجود زیر ساخت های عمرانی توجه وافر داشت و از ظرفیت بالقوه توسعه این صنعت استفاده کرد. با طراحی چنین الگویی انتظار می رود توسعه گردشگری به شکل معناداری باعث افزایش سطح درآمد، اشتغال و افزایش بهره وری گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - تأملی بر ساز و کارهای نظارت دولت بر بخش تعاون (از انسجام بخشی تا شفافیت و پاسخگویی)
        عاطفه جوادی رجه محمد  عباسی اتویی حسین فروغی نیا سعیده جوادی رجه
        درنظام اقتصادي جمهوری اسلامی ایران بر طبق قانون اساسي و سیاست های ابلاغی اجرای اصل 44،توسعه تعاونی‌ها به‌عنوان يکي از اصلي ترين ابزارهاي تحقق اقتصاد مردمی، مدنظر قرارگرفته شده است.به‌رغم به رسمیت شناخته شدن بخش تعاون به عنوان بخشی مستقل به عنوان ضلع سوم مثلث اقتصاد ایرا چکیده کامل
        درنظام اقتصادي جمهوری اسلامی ایران بر طبق قانون اساسي و سیاست های ابلاغی اجرای اصل 44،توسعه تعاونی‌ها به‌عنوان يکي از اصلي ترين ابزارهاي تحقق اقتصاد مردمی، مدنظر قرارگرفته شده است.به‌رغم به رسمیت شناخته شدن بخش تعاون به عنوان بخشی مستقل به عنوان ضلع سوم مثلث اقتصاد ایران، امکان سنجی گستره و چگونگی نظارت دولت همواره با ابهام روبرو بوده است. این پژوهش با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخگویی به این پرسش‌ها است که ابزارها و سازوکارهاي نظارت دولت بر بخش تعاون چيست؟ و آيا اعمال نظارت حاکميتي دولت در بخش تعاون، استقلال اين بخش از اقتصاد کشور را تحت شعاع قرار می‌دهد؟ براساس یافته‌های پژوهش حاضر، که « ازجمله سازوکارهاي نظارت دولت، انسجام بخشی و تدوين قوانين و مقررات، سياست گذاري های شفاف و نظارت نهادي و همچنين نظارت بر روند تأسیس، تصفيه، انحلال و ...درمورد اين شرکت ها می‌باشد .همچنین با توجه به ماهيت خاص بخش تعاون انطباق پذيري کامل آن با نظارت دولت پیچیده به نظر می رسد.لذا به نظر دولت صرفاً باید تنها بااستفاده از ابزارهای حاکمیتی نظارت ، نظیر انطباق و عدم انحراف بخش تعاون از قوانین،وظایف نظارتی اش را در قبال بخش تعاون ایفا کند و تاحد ممکن ازورود مسقیم به مسائل اجرایی وتصدی بخش تعاون بپرهیزد . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - اثر شوک‌های نفتی بر بی‌ثباتی سیاسی، مالی و اقتصادی در اقتصاد ایران
        سیده زهرا بهروزی دکتر هادی  کشاورز پرویز حاجیانی
        از مهم‌ترین اهداف هر دولت و کشوری رسیدن به پایداری و ثبات در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، مالی و سیاسی است. مطالعه حاضر اثر شوک‌های نفتی بر ریسک سیاسی، مالی و اقتصادی در اقتصاد ایران با استفاده از چارچوب مدل خود رگرسیون برداري ساختاري (SVAR) در بازه زمانی 1398:4-1 چکیده کامل
        از مهم‌ترین اهداف هر دولت و کشوری رسیدن به پایداری و ثبات در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، مالی و سیاسی است. مطالعه حاضر اثر شوک‌های نفتی بر ریسک سیاسی، مالی و اقتصادی در اقتصاد ایران با استفاده از چارچوب مدل خود رگرسیون برداري ساختاري (SVAR) در بازه زمانی 1398:4-1379:1 را بررسی می کند. نتایج توابع واکنش آنی نشان می‌دهد که شوک مثبت قیمت نفت منجر به افزایش شاخص ریسک سیاسی در دوره‌ی کوتاه‌مدت شده است که مطابق انتظارات تئوریک بوده است. همچنین شوک مثبت تقاضای کل نفت واکنش مثبت شاخص ریسک را به دنبال داشته و منجر به کاهش ریسک ‌شده است. متغیر مجازی تحریم بیشترین اثر را بر ریسک سیاسی ثبت کرده است. شوک مثبت عرضه و تقاضای کل نفت منجر به کاهش معنادار ریسک مالی شده است. ریسک اقتصادی نیز به مقدار ناچیزی به شوک تقاضای کل و شوک تحریم واکنش معنادار نشان می‌دهد که درنتیجه آن ریسک افزایش می‌یابد. نتایج تجزیه واریانس نشان میدهد از میان سه ریسک بیشترین تأثیرگذاری شوک‌های نفتی به ترتیب بر ریسک مالی، سیاسی و اقتصادی بوده است. ریسک مالی و اقتصادی بیشترین تأثیر خود را از شوک تقاضای کل داشته‌اند و ریسک سیاسی از شوک قیمت نفت داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - اثر جانشینی پول بر توزیع درآمد در ایران
        رحمان سعادت اسمعیل ابونوری یونس سعیدی
        چكيده مسئلة جانشینی پول هر روز در اقتصاد کشور بعد بیشتری پیدا می‌کند و افزایش سیاست‌های اقتصادی کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد در این راستا هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر جانشینی پول بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران میباشد. برای این منظور از دادهای دوره زمانی ۱۳۵۸ تا ۱ چکیده کامل
        چكيده مسئلة جانشینی پول هر روز در اقتصاد کشور بعد بیشتری پیدا می‌کند و افزایش سیاست‌های اقتصادی کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد در این راستا هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر جانشینی پول بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران میباشد. برای این منظور از دادهای دوره زمانی ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۹ برای اقتصاد ایران استفاده شده است. نتایج برآورد مدل به روش حداقل مربعات معمولی نشان داد جانشینی پول اثر مثبت بر نابرابری درامد داشته است. جانشینی پول در ایران طبق داده ها روندی صعودی داشته و در سال 1399 به 0.355262 رسیده است. این امر نشان میدهد در کشور پول های خارجی از کاربرد بیشتری برخوردار است و مردم در پرتفوی خود از ارز خارجی استفاده میکنند که باعث افزایش فاصله ی طبقاتی و نابرابری درآمدی شده است به بیان دیگر مسئلة دلاریزه شدن رو به افزایش بوده که باعث نا کارآمدی اقتصاد کشور و عدم برآورد نیاز جامعه از لحاظ رفاه اقتصادی یکی از پیامد های آشکار و پر اهمیت برای یک کشور میباشد از طرفی دیگر تاثیر این پیامد بر متغیرهای مهم این پژوهش در می یابیم که رابطه ی بین جانشینی پول و مربع تولید ناخالص داخلی، مثبت و رابطه بین خود تولید ناخالص داخلی و ضریب جینی منفی بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - ارزیابی میزان تاب¬آوری اقتصادی ایران و تعیین عوامل مؤثر بر آن: قبل و بعد از برجام
        فرهاد  خداداد کاشی داود  حمیدی مریم  خلیلی اصل
        چكيده در این تحقیق میزان تاب¬آوری اقتصاد ایران قبل و بعد از برجام و عوامل مؤثر بر آن ارزیابی می-شود. برای اندازه¬گیری تاب¬آوری اقتصادی ایران از یک شاخص ترکیبی استفاده می¬شود. این شاخص، سه بعد ثبات اقتصادی، اثرات رفاهی، تمرکز و تنوع صادراتی را پوشش می¬دهد. نتایج مؤید آن چکیده کامل
        چكيده در این تحقیق میزان تاب¬آوری اقتصاد ایران قبل و بعد از برجام و عوامل مؤثر بر آن ارزیابی می-شود. برای اندازه¬گیری تاب¬آوری اقتصادی ایران از یک شاخص ترکیبی استفاده می¬شود. این شاخص، سه بعد ثبات اقتصادی، اثرات رفاهی، تمرکز و تنوع صادراتی را پوشش می¬دهد. نتایج مؤید آن است که اندازه تاب¬آوری اقتصادی ایران از 0.31 تا 0.51 طی سال های 1995 تا 2016 تغییر کرده است. لازم به ذکر است که اندازه این شاخص در سال 2013 بدلیل تحریم¬های تحمیلی سازمان ملل به کمترین میزان خود کاهش یافت. علاوه بر این، متغیرهایی همچون پیچیدگی اقتصادی، آزادی اقتصادی، حکمرانی خوب و تشکیل سرمایه اثر مثبت و معنی¬داری بر تاب¬آوری اقتصاد ایران داشته¬اند درحالی که باز بودن اقتصاد اثر منفی بر آن داشته است. نتایج برآورد مدل گویای این است که برجام اثر مثبت و معنی¬داری بر تاب¬آوری اقتصاد ایران داشته است. این توافق با لغو و برداشته شدن تحریم¬های هسته¬ای علیه ایران تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد ایران و بازارهای جهانی داشته است. اجرای این توافق، تسهیل ورود فناوری و سرمایه¬گذاری¬ شرکت¬های نفتی جهان در ایران را به همراه داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - سیاست¬های موثر بر ساختارهای اقتصاد ِفرهنگ با رویکرد توسعه¬اجتماع¬محور (مورد مطالعه، محله اسلام¬آباد کرج)
        محمّد¬تقی¬ حیدری سیما کاظمی
        چكيده رشدفزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت¬منسجم¬شهری منجر به ناکارامدی برنامه¬ریزی¬در شهرها شده، به¬طوری¬که این ناکارامدی¬درسطح خُرد«محله¬ای» بیشتر نمایان است. بطورکلی نگرش مبتنی بر اجتماع در توسعه¬شهری و برنامه¬ریزی می¬تواند باعث افزایش کنترل مردم بر زندگی¬و معیشت خودشا چکیده کامل
        چكيده رشدفزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت¬منسجم¬شهری منجر به ناکارامدی برنامه¬ریزی¬در شهرها شده، به¬طوری¬که این ناکارامدی¬درسطح خُرد«محله¬ای» بیشتر نمایان است. بطورکلی نگرش مبتنی بر اجتماع در توسعه¬شهری و برنامه¬ریزی می¬تواند باعث افزایش کنترل مردم بر زندگی¬و معیشت خودشان گردد و نهایتا باعث ارائه طرح¬ها و برنامه¬هایی¬شود که با نیازها و شرایط¬محلی همخوانی بیشتری دارد. در علم اقتصادِفرهنگ، به زمینه¬هاوبسترهای اقتصادی مورد نیاز در یک مقوله-فرهنگی پرداخته می¬شود. تعیین سیاست‌های صحیح در حوزه و بخش‌های اقتصادِ¬فرهنگ؛ از مهم‌ترین وکلیدی‌ترین عوامل توسعۀ آن¬است. دراین¬راستا در پژوهش¬حاضر؛ سیاست¬های¬موثر در اقتصادفرهنگ در محله مرادآب¬کرج(اسلام¬آباد) با رویکرد محله¬مبنا با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادي و پیمایشی تدوین شده است. ابتدا مبادرت به بررسي وتبيين ماهيت اقتصاد-فرهنگ و نقش صنایع¬خلاق و سیاست¬های موثر بر اقتصادفرهنگ خواهيم پرداخت و در نهايت راهكارهايي راهبردي-اجرايي در راستاي رسيدن به توسعه¬محله¬¬¬مبنا ارائه شده¬است. داده¬های مورداستفاده در این پژوهش به روش ترکیبي(کمي وکیفی) است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با توجه به شیوه توصیفی تحلیلی و با توجه به استنباط¬های نظری صورت گرفته است. جامعه¬آماري این تحقیق را کارشناسان و صاحب¬نظران در زمینه شهرسازي و بخشی هم توسط افراد بومی محله تشکیل می¬دهند به منظور شناخت عمیق¬تر مسائل و مشکلات به¬ویژه شناخت ویژگی¬های اجتماعي و اقتصادی با استفاده از روش پیمایشی¬و¬ابزار پرسشنامه به گردآوری اطلاعات اقدام شد. پس¬از احصا شدن نظرات¬و¬پاسخ¬ها از روش تجزیه وتحلیل محتوا و به طور خاص از نرم افزار (MAXQDA) استفاده¬گردیدکه از آن¬طریق داده¬های پاسخ¬های مصاحبات و پرسشنامه¬ها خلاصه¬سازی و کدگزاری گردید. نتایج،گویای آن است¬که شورای¬محله و مدیریت¬شهری با تغییر بنیادی ساختارهای برنامه¬ریزی محله می¬توانند به پایداری اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی¬محله در راستای توسعه¬پایدار محله¬ای کمک شایان توجهی نمایند. درنهایت می¬توان گفت مدیریت منسجم محله¬ای، در شکل¬گیری محله و حفظ ساز و کار اقتصادی محله و همچنین صنایع خلاق نقش بسزایی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - نقش امنیت غذایی در اقتصاد مقاومتی با تاکید بر اندیشه¬ها، آراء و بیانات مقام معظم رهبری
        محمد  بیدگلی اصغر رجبی ده برزوئی
        چكيده هدف پژوهش حاضر واکاوی نقش امنیت غذایی در اقتصاد مقاومتی با تاکید بر اندیشه¬ها، آراء و بیانات مقام معظم رهبری است. پژوهش حاضر توسعه ای-کاربردی بوده و بر حسب ضرورت از روش های اسنادی و تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. کشاورزی در جهان نقش عمده ای در تأمین امنیت غذا چکیده کامل
        چكيده هدف پژوهش حاضر واکاوی نقش امنیت غذایی در اقتصاد مقاومتی با تاکید بر اندیشه¬ها، آراء و بیانات مقام معظم رهبری است. پژوهش حاضر توسعه ای-کاربردی بوده و بر حسب ضرورت از روش های اسنادی و تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. کشاورزی در جهان نقش عمده ای در تأمین امنیت غذایی در طول تاریخ داشته و موجب ظهور و شکوفایی تمدن‌های بزرگ شده است. در شرایط کنونی که کشور با تحریم های هم جانبه دشمن مواجه شده و راهکار ارائه شده از مقام معظم رهبری نظریه اقتصاد مقاومتی است که باید در تمام عرصه ها با حداقل آسیب های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و متناسب با شرایط موجود کشور به صورت خاص مورد بررسی قرار گیرد. در ایران نیز توجه به مقوله امنیت غذایی همواره یکی از اهداف اصلی سیاست های کلان بوده است. یکی از تدابیر سند الگوی اسلامی‌ ایرانی پیشرفت به صورت مستقیم به بحث تأمین امنیت غذایی اشاره شده و همچنین ردپای آن از قانون اساسی تا برنامه پنج ساله توسعه و حتی رویکردها و سیاست های اقتصاد مقاومتی نیز دیده شده است. پژوهش حاضر به این سئوال پاسخ می دهد که نقش امنیت غذایی در اقتصاد مقاومتی با تاکید بر اندیشه¬های مقام معظم رهبری چیست؟ یافته¬ها حاکی از آن است که از اصول تاثیر گذار نقش امنیت غذایی در اقتصاد مقاومتی از دیدگاه مقام معظم رهبری شامل خودکفایی در تولید محصولات اساسی و راهبردی، بهبود کیفیت محصولات، مدیریت مصرف، افزایش سطح و راندمان تولید در کشور و توسعه شرکت های دانش بنیان در بخش کشاورزی می باشد. پرونده مقاله